Het Amerika van schilder Andrew Wyeth

Andrew Wyeth (1917-2009) is een van de bekendste en meest geliefde kunstenaars van de Verenigde Staten. Hij portretteerde de lokale bevolking op het platteland van Pennsylvania en Maine. Wyeth was immens populair, maar riep ook controverse op met zijn tweehonderd werken van Helga Testorf, die hij in het geheim maakte.  

De Close Up documentaire ‘Het Amerika van schilder Andrew Wyeth’ is donderdag 28 februari om 22.55 uur te zien op NPO 2. Daarna is de documentaire op deze pagina terug te kijken. 

Uitverkocht

Wyeth kreeg thuis les van zijn ouders. Het schilderen leerde hij van zijn vader N.C. Wyeth, een bekende Amerikaanse illustrator. Zijn eerste solotentoonstelling in 1937 werd meteen een daverend succes. Al zijn kunstwerken gingen als warme broodjes over de toonbank werden in een rap tempo verkocht. Zelfs in periodes gedomineerd door abstracte kunst bleven zijn schilderijen populair.

Het werk van Wyeth herken je aan zijn beperkte palet bestaande uit aardetinten. Als materiaal gebruikte hij vaak waterverf en ei tempera. Al werkte hij precies en gedetailleerd, toch ging hij voorbij het pure realisme door elk werk een stukje emotie mee te geven. Zijn werk valt te plaatsen in het magisch realisme. Er wordt gezegd dat Wyeth na de dood van zijn vader, die veel indruk op hem maakte, vaker mensen ging schilderen en zijn werk emotioneler werd.

24/7 kunstenaar

Hij liet geen moment aan zich voorbij gaan om te schilderen. De hele dag was hij ermee bezig; te ontdekken, schetsen en denken. Zelfs in zijn slaap zou zijn hand de schetsbewegingen nog maken. Wyeth liep af en aan bij zijn buren en observeerde ze als een vlieg op de muur. Hij verstoorde niemand en verdween zonder iets te zeggen, als een geest. Hij genoot van het voyeuristische aspect.

Zijn vader kwam om het leven in zijn auto door een aanrijding met een trein. Het veranderde Wyeths werken door het schilderen van de realiteit met een twist of betekenis. Veel van zijn werken geven je een gevoel van iets verdrietigs, donkers, dramatisch en zelfs iets engs.

Bron: Phil Bradhshaw

Christina’s World

Op zijn meest bekende werk ‘Christina’s World’ zien we zijn vriendin en buurvrouw Christina Olsen, die leed aan polio en daardoor kreupel was. Het werk heeft een landelijke sfeer, maar je voelt direct de tragiek, melancholie of spanning rondom de vrouw in het landschap, die probeert de heuvel op te klimmen. Het werk toont ook de ongebruikelijke standpunten die Wyeth koos.

The Helga Testorf Pictures

Tussen 1971 en 1985 schilderde en tekende Wyeth in het geheim Helga Testorf, de verpleegster van zijn buurman die Wyeth ook portretteerde. De echtgenotes van Testorf en Wyeth wisten hier niets van af en de schilderijen zouden staan opgeslagen bij een student en vriend van Wyeth. Met deze ‘The Helga Pictures’ veroorzaakte Wyeth in de jaren 80 veel controverse in de kunstwereld. Hij maakte meer dan tweehonderd werken, waaronder naakten, van de getrouwde vrouw die later zijn studio assistent zou worden.

Toen het bestaan van de schilderijen werd ontdekt kregen ze behoorlijk wat aandacht van de pers en haalden de covers van onder andere de Time en Newsweek. De kunstwereld ontplofte. Testorf zou gevleid zijn door de schilderijen, maar verdrietig over de controverse erover, aangewakkerd door de geheimzinnigheid over de sessies en de speculaties over een affaire, die een beslag had op haar huwelijk. Toch bleef Testorf Wyeth tot zijn dood helpen en verzorgen. In de documentaire komt Testorf  ook zelf aan het woord.