Hoe het taoïsme kunstenaar He Duoling inspireert

Close Up / 26 jun 2019

Religie en levensovertuiging spelen al eeuwenlang een grote rol in de kunstwereld. Denk bijvoorbeeld aan het bekende schilderij 'De schepping van Adam' van Michelangelo. En nog steeds vormt geloof of levensbeschouwing een bron van inspiratie voor de kunstenaar. Zoals de Chinese kunstenaar He Duoling, die zijn werk baseert op het taoïsme.

Na het overlijden van Mao en het einde van de Culturele Revolutie in 1976 maakt de hedendaagse Chinese kunst een grote ontwikkeling door. He Duoling, die leeft en werkt in de stad Chengdu, hoorde in de jaren '80 bij de eerste generatie kunstenaars die zich na de Chinese culturele revolutie vrij kon uiten. Anders dan in de Westerse moderne kunst kent de Chinese kunst geen opeenvolging van artistieke stromingen. Kunstenaars omarmen vanaf dat moment alsnog gretig de moderne en hedendaagse westerse kunststromingen die tot dan voor hen onbekend zijn gebleven.

Bekijk de Close Up documentaire: De kraai is mooi - kunstenaar He Duoling

Niet langer propagandakunst

Vanaf de eeuwwisseling, staat er een nieuwe generatie kunstenaars op. Opvallend is dat ze ondanks hun internationale carrières verbonden blijven met China's rijke culturele erfgoed. Duoling, bijvoorbeeld, vindt inspiratie in de filosofische stroming van het taoïsme, waarin het gaat om de dialoog tussen mens en natuur, maar ook in de Westerse klassieke muziek en in de Russische literatuur.

De revolutionaire Chinese kunstenaarsbeweging is van groot belang geweest voor de hedendaagse Chinese kunst. Kunstenaars zoals Duoling maken vanaf 1976 niet langer propagandakunst, maar kijken met een kritische blik terug op het verleden en weergeven met hun werk de geest van het nieuw aangebroken tijdperk.

De nieuwe generatie schilderde bovendien veel realistischer. Invaliden, bijvoorbeeld, die voorheen nooit geschilderd werden, konden ineens wel geportretteerd worden. Op een schilderij dat Duoling maakte met Ai Xuan, De derde generatie (1984), zijn studenten van de kunstacademie afgebeeld. Dit schilderij is met die nieuwe vooruitziende blik geschilderd, want enkele van de afgebeelde studenten zou het nog hee l ver schoppen. De jongen met de bril is Zhangh Xiaogang, een bekende Chinese kunstenaar die geroemd wordt om zijn portretten.

he_duoling_close_up_the_third_generation_ai_xuan_1984.jpg — The Third Generation (1984), He Duoling and Ai Xuan, Groninger Museum

Lees ook: 10 jaar Chinese hedendaagse kunst

Taoïsme

Duoling schildert wat hij in de natuur tegenkomt, hij is nooit op zoek naar iets. Daar staat het taoïsme voor. Volgens deze abstracte levensovertuiging is alles met elkaar in verbintenis. Taoïsten geloven dat alles wat je waarneemt, door eigen interpretaties vertekend wordt. Het zijn reflecties op wat wij voelen. Die invloeden worden bij het taoïsme weggenomen. Dit past Duoling toe in zijn kunst. Aanhangers van de tao (het pad/de weg) geloven in yin en yang, een bepaalde balans tussen alles.

Tijdens de Culturele Revolutie heeft Mao geprobeerd alle religieuze stromingen uit te bannen. En nog steeds is het voor Chinezen soms lastig openlijk een religie te belijden. Het taoïsme wordt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Tibetaanse boeddhisme, wel geduld en bloeit de laatste dertig jaar juist op.