Poster - Het begin van de moderne reclame

In het Berlijn van de vroege 20e eeuw introduceerde een groepje artistieke ontwerpers de reclameposter nieuwe stijl.

De Close Up documentaire 'Poster - Het begin van de moderne reclame' is donderdag 25 juli om 22.50 uur te zien op NPO 2. Daarna is de documentaire op deze pagina terug te kijken. 

Reclameposter nieuwe stijl

In de Close Up documentaire 'Poster - Het begin van de moderne reclame' laat regisseur Adolfo Conti ons kennismaken met drie artistieke ontwerpers uit het Berlijn van de vroege 20e eeuw; Lucian Bernhard, Ludwig Hohlwein en Julius Klinger. Zij introduceerden de reclameposter nieuwe stijl. 

Revolutie

Rond 1900 werden, onder andere door Henri de Toulouse-Lautrec, reclameposters ontworpen in een complexe Art Nouveau-stijl. Deze affiches leken meer schilderijen, waarbij de reclameboodschap als het ware 'verdween' achter de schoonheid van het kunstwerk. Bernhard, Hohlwein en Klinger pakten het anders aan en kozen voor strakke beelden, aantrekkelijk in hun eenvoud, meestal vergezeld van een geestige, duidelijke boodschap. Op hun posters zien we mooie, jonge mensen en een product dat duidelijk en prominent in beeld is. Met deze nieuwe beeldtaal brachten zij een revolutie op gang in de reclame. Ook vandaag laten reclamemakers en grafisch ontwerpers zich nog inspireren door de vernieuwende stijl van Bernhard, Hohlwein en Klinger.

Ludwig Hohlwein, Herman Scherrer, 1911

Julius Klinger, Ball der Berliner Karikaturisten, 1912

Eigen stijl

Alhoewel de drie ontwerpers kozen voor een 'moderne' benadering van de reclame-poster, deden zij dit wel ieder op hun eigen manier, in een eigen stijl, en met eigen originele oplossingen. Waar bijvoorbeeld Bernhard koos voor een afbeelding van uitsluitend een sterk geabstraheerd product en de merknaam, maakte Hohlwein gebruik van mooie, elegante figuren. Enkele beroemde merken waar Bernhard, Hohlwein en Klinger voor hebben ontworpen zijn Bosch, Audi, Stiller schoenen en Manoli sigaretten.

Lucian Bernhard, Manoli, 1910

Ludwig Hohlwein, Kitty Starling, the London Darling, 1914

Corporate identity 

Lucian Bernhard ontwierp voor Manoli zowel het logo, als de reclameposters en de verpakkingen. Daarmee is het eigenlijk een eerste voorbeeld van wat wij tegenwoordig 'corporate identity' of huisstijl noemen. 

Beloofde land

Door de crisis in het Europa van na de Eerste Wereldoorlog, en juist de economische groei aan de andere kant van de oceaan, vertrokken Bernhard, Hohlwein en Klinger naar het beloofde land van de reclame: Amerika. Helaas was het niet zo makkelijk voor Duitse ontwerpers om voet aan de grond te krijgen in de Amerikaanse reclamewereld. Zowel Hohlwein als Klinger keerden terug naar Duitsland; Bernhard bleef in de VS.