Ilja's Italië-blog: Puglia #6

De laatste en de mooiste aflevering van Gort over de Grens. Moet ik nu mijn Franse château verkopen en een nieuwe start maken in Italië?

La Tradizione
Dit is de laatste en ook de mooiste: Puglia, een onbekende streek, verstopt in het puntje van de hak van de laars. Een van de belangrijkste regio’s van Italië voor wijn en olijfolie. Hier staan de Trulli (meervoud van Trullo), kleine stenen puntmutshuisjes, waar je heel slim belasting mee kan ontduiken.

Matera, het grottendorp
Al vanaf de prehistorie hebben de bewoners van het dorpje Matera de bergwanden uitgehold als een gatenkaas om er woongrotten in te maken. Nog altijd wonen de Materazzi naar volle tevredenheid in hun - inmiddels van alle gemakken voorziene - grotten. In de jaren zeventig was het grottendorp dermate vervallen geraakt dat de staat het niet veilig achtte om er te wonen. Daarom ging er een hek omheen en werden de oorspronkelijke bewoners gedwongen in nieuwbouwflats te gaan wonen.

Maar gevoelig voor tradities als de Italianen zijn, hebben de inwoners eind jaren tachtig het hek zelf opengeknipt en zijn ze er weer gaan wonen. Daarna hebben ze hun holendorp eigenhandig opgebouwd en wel zo mooi, dat Unesco het kwalificeerde als monument.

Trullo
We reizen dieper Puglia in, door een sprookjesachtig mooie omgeving. Kleine huisjes van op elkaar gestapelde stenen liggen verspreid door het landschap. Je verwacht elk moment een rijtje hobbits uit een van die stenen hutjes te zien komen. In de uitzending leg ik uit hoe de boeren met de cementloze bouwstijl van deze Trulli, destijds heel slim de onroerendgoedbelasting ontdoken. Het zal ‘ns niet; voor eerst in mijn leven kom ik in Puglia en de eerste de beste Trullo die ik tegenkom staat te koop. Help!

Voor het eerst in mijn leven kom ik in Puglia en de eerste de beste Trullo die ik tegenkom staat te koop. Help!

 

Olijven
We passeren eeuwenoude olijfbomen die hun wortels diep in de tijd hebben geboord. We kwamen precies op tijd om de olijfoogst mee te maken. Noem me een watje of erger, maar een boom is een levensvorm. Het sneed me door de ziel om te zien hoe hardhandig die tweeduizend jaar oude bomen van hun nageslacht werden beroofd. De olijvenplukkers verzekerden me dat de boom ‘geen pijn leed’. Ik help het ze hopen, maar zeker ben ik er niet zeker van.

Stoeremannenwijn
De regio Puglia is de grootste olijfproducent van Italië en Salento, het allerzuidelijkste puntje ervan, is een van de grootste wijnproducenten van Italië. Niet verwonderlijk, want de grond en de weersomstandigheden zijn er zo gunstig dat de wijnboeren wel tien keer zoveel druiven per hectare oogsten als in Bordeaux. Maar ondanks deze super-opbrengsten leveren de inheemse druivenrassen van Puglia, de Primitivo en de Negroamaro robuuste stoeremannenwijnen op.

De primitivodruif hoort tot de oudste druiven ter wereld. De wijnboeren in Puglia maken er diepdonkere wijnen mee waarover wijnkenners in hun beschrijvingen helemaal los gaan: ‘Intense chocoladehinten, specerijen, zwarte pruimen,’ dat soort praat.
Ik klim over het muurtje van een wijgaard en pik een vergeten trosje druiven van de wijnstok. En dat was hoe ik Stefano ontmoette.

Leukste wijnboer
In mijn kleine mierenuniversumpje vond ik mezelf altijd de leukste wijnboer die ik kende. Toen ik Stefano zag, wist ik dat ik mij vergiste. Hij nam me mee naar zijn wijnkelder en vertelde met Italiaans vuur over de manier waarop hij zijn wijn maakte. Later, toen de zon op haar terugreis was, dronken we op het bankje voor Stefano’s huis samen een fles van zijn robuuste Primitivo.

In Puglia rijpt de wijn niet in eikenhouten vaten maar op de manier zoals de Romeinen dat tweeduizend jaar geleden deden: in grote terra cotta kruiken die worden afgesloten met een marmeren deksel en dichtgekit met bijenwas.

La Famiglia
Ik bezoek een typisch Italiaanse dodenstad, een begraafplaats die zo is ingericht dat ‘La Famiglia’ ook aan gene zijde kan blijven samenwonen. Ik ontmoet er twee jonge koks. Het blijken broers wier grootmoeder recent is overleden. Ze zijn voor het eerst weer terug in de boerderij waar ze opgroeiden en waar hun oma hen de geheimen van de traditionele Italiaanse keuken leerde. De twee jongens nodigen me uit voor een herdenkingsfeest en een feestmaal met verrukkelijke wijn waarmee zij hun overleden oma eren.

Zes afleveringen pure schoonheid in dit prachtige woeste land met die hartverwarmend lieve mensen.

 

Basta!
Zo. Het zit erop. Zes afleveringen pure schoonheid in dit prachtige woeste land met die hartverwarmend lieve mensen. En dan nu? Fiatje inruilen voor de Méhari? Of moet ik mijn Franse château verkopen en een nieuwe start maken in Italië?