Berlioz (1803-1869) schreef in 1830 de revolutionaire 'Symphonie fantastique', al dan niet onder invloed van opium. Alle sprekers in ‘Ken uw Klassieken’ zijn razend enthousiast over dit stuk, waarin de muziek gebaseerd werd op een (autobiografisch) verhaal; over verliefdheid, de dood en de hel.
Dirigent Daniele Gatti, dirigent Otto Tausk en musici van het orkest spreken vol lof over dit bijzondere stuk, waarin onder meer een speciale tuba en gigantische klokken te horen zijn.
Symphonie fantastique
De volledige naam van Berlioz' orkestwerk is 'Épisode de la vie d'un artiste, symphonie fantastique en cinq parties', maar voor het gemak is het werk bekend onder de wat kortere versie 'Symphonie fantastique'. Het stuk bestaat uit vijf delen: 'Rêveries - Passions', 'Un bal', 'Scène aux champs', 'Marche au supplice' en 'Songe d'une nuit du sabbat'. De symfonie was in meerdere opzichten revolutionair. Voor het eerst volgde een instrumentaal werk nauwgezet een uitgebreid programma, dat nieuwe inhoud gaf aan het begrip programmamuziek. Ook het orkest werd anders behandeld; de orkestbezetting met vier harpen en een enorme klok is ongebruikelijk. Ten slotte was het stuk erg dramatisch, wat in die tijd erg nieuw was. Berlioz schreef ook een vervolg op de 'Symphonie fantastique': 'Léliom ou le retour à la vie'. De twee worden zelden tot nooit na elkaar uitgevoerd.
Al vanaf het begin zoemt de vraag rond of Berlioz onder invloed van opium was toen hij zijn 'Symfonie fantastique' schreef. Toen Berlioz 25 jaar was, zat hij in een zwart gat: hij had last van slapeloosheid en depressie, en kon de grote hoeveelheid creatieve inspiratie in zijn hoofd niet meer aan. In 1830 kreeg hij opeens koorts, en binnen de zes weken die daarop volgden schreef hij de volledige 'Symfonie fantastique'. De laatste twee delen waren nogal schokkend; ze zaten vol geweld, overdadige fantasie en dood, veroorzaakt door het innemen van opium door de verteller van het verhaal. Waar kwam dit opeens vandaan? Wat wel duidelijk is, is dat Berlioz tussen 1829 en 1830 regelmatig opium gebruikte; hij biechtte het zelfs op in brieven aan zijn vader, die zelf ook gebruiker was. Opium beïnvloedt emoties op grote schaal, dus het zou goed kunnen dat Berlioz' emoties door de symfonie heen verweven zijn. Dus of het echt een kwestie van koorts was? We zullen het niet weten.. en tot die tijd blijven we maar gewoon genieten van de muziek.
Bekijk een andere versie van Berlioz' 'Symphonie fantastique', door het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Gaffigan:
