7x De leukste weetjes over Prokofjevs ballet 'Assepoester'

Het is één van de rijkste, grappigste en meest melodieuze balletten ooit geschreven: Sergej Prokofjevs 'Assepoester'. Het sprookje over het arme meisje en de boze stiefmoeder- en zussen, in deze versie geschreven door Charles Perrault, werd tussen 1940 en 1945 door de Russische componist op muziek gezet. 

Waar gaat het verhaal over en waarom is de muziek zo geliefd? De klassiekredactie zette een paar leuke feitjes op een rij.

Jong en ambitieus

De Russische Sergei Prokofjev is één van de muzikale Russische giganten van de 20e eeuw. Zijn talent zat er al vroeg in: op zijn vijfde componeerde hij zijn eerste pianowerk en vier jaar later zijn eerste opera. Die muzikale ambities werden trouwens veroorzaakt door zijn moeder - toen Prokofjev als klein jongetje zijn moeder Chopin en Beethoven op de piano hoorde spelen, was hij verkocht en wist hij: dat wil ik ook.

Poëtische liefde

Het plot van Prokofjevs ‘Assepoester’ is gebaseerd op het sprookje van schrijver Charles Perrault, dat het verhaal opschreef binnen zijn collectie ‘Contes de ma Mère l’Oye’. Het sprookje gaat over een arm meisje, dat als dienaar moet werken voor haar kwaadaardige stiefmoeder en stiefzusters. Over het ballet had Prokofjev zelf het volgende te zeggen: “Het voornaamste dat ik in de muziek wilde bereiken, was de poëtische liefde tussen Assepoester en de prins - het ontstaan en de groei van de emoties, de obstakels onderweg en het ontstaan van een droom.” Er bestaan in totaal ongeveer 1500 variaties van het verhaal.

Assepoester als inspiratiebron

Perraults verhaal inspireerde vele componisten - naast Prokofjev hebben ook Rossini, Massenet, Blech, Sora, Coates en Wolf-Ferrari een stuk rondom Assepoester geschreven.

Galina Ulanova

Prokofjev was net klaar met zijn vorige ballet ‘Romeo en Julia’ toen hij aan ‘Assepoester’ begon, in opdracht van het Bolsjojtheater. In eerste instantie werd de opdracht aangeboden aan Tsjaikovski, maar die samenwerking kwam er uiteindelijk niet van en Prokofjev nam het over. In een gevonden dagboek van Prokofjev stond dat hij ‘Assepoester’ had geschreven met ballerina Galina Ulanova in gedachten - de vrouw die eerder de rol van Julia had vertolkt en veel indruk op hem had gemaakt. In het dagboek stond ook dat de dansrollen zo waren geschreven, dat de dansers op de best mogelijke manier hun kunsten konden demonstreren.

Assepoester in de oorlog

Er waren net twee delen van ‘Assepoester’ klaar toen de Tweede Wereldoorlog begon. Prokofjev moest noodgedwongen het schrijven stopzetten, en ging door met een andere opera - het patriottische ‘War en Peace’. Pas in 1943 ging hij verder met ‘Assepoester’ en in 1945 ging het werk in première in Moskou. Galina Ulanova vertolkte de hoofdrol.

Meer dan alleen een ballet

Het ballet ‘Assepoester’ wordt eigenlijk heel weinig in z’n geheel gespeeld. Niet gek als je bedenkt dat het werk uit 50 delen bestaat (verdeeld over drie aktes). Prokofjev selecteerde delen uit het werk voor individuele concerten. Hij schreef in 1942, 1943 en 1944 zelfs drie losse pianosuites gebaseerd op het ballet, gevolgd door drie orkestrale werken.

Travesti

De rollen van de stiefmoeder- en zussen waren meestal travesti-rollen: mannen die in de huid van vrouwen kropen, om het grappige en uitvergrote karakter van het personage extra sterk aan te zetten.