Een column van Jeroen Krabbé
Ik zag hem voor het eerst als negenjarig jongetje. In een museum in Parijs, aan de hand van mijn vader. Plotseling stonden we oog in oog met iets betoverends. Ik herinner me vooral de kleuren. Fel, helder, overweldigend. Anders dan alles dat ik tot dan toe in mijn leven gezien had. Die kleuren brandden zich vast op mijn netvlies.
Later in mijn jonge jaren, toen ik zelf schilderde, leerde ik anders naar hem kijken. Als ik tijdens het schilderen vastzat, ging ik bij hem te rade in kunstboeken. Dan probeerde ik te ontdekken hoe hij dingen had opgelost. Hoe hij kleuren tegenover elkaar had gezet. Zo inspireerde hij me om mijn eigen schilderstaal te ontdekken. Nog steeds raadpleeg ik hem als ik niet weet hoe ik verder moet.
Ik wilde een röntgenfoto van hem maken, zijn kunst herontdekken en reizen door zijn gevoelswereld.
Voor de televisieserie Krabbé zoekt Gauguin mocht ik maandenlang in zijn leven duiken. Ik wilde een röntgenfoto van hem maken, zijn kunst herontdekken en reizen door zijn gevoelswereld. Wanneer ik me als acteur in een rol verdiep, moet ik mijn inlevingsvermogen soms maximaal oprekken om van mijn personage te gaan houden. Zo verliep de zoektocht naar Paul Gauguin ook. Hij kon een onbehouwen hork zijn. Een woesteling die zijn eigen leven en dat van zijn geliefden volledig in dienst stelde van de weg waarvan hij vond dat hij die moest volgen. Ik heb hink-stap-sprongen moeten maken om van hem te blijven houden. Het zwaarst was het moment dat ik ontdekte hoe rücksichtslos hij zijn vijf kinderen achterliet. Ze werden opgeofferd om de schilder te kunnen worden die hij zich vanbinnen voelde. Als vader en mens draaide mijn maag om. Afschuwelijk!
Ik heb hink-stap-sprongen moeten maken om van hem te blijven houden.
Zoeken naar Gauguin was als lopen op een evenwichtsbalk met aan de ene kant afschuw en aan de andere kant bewondering. Uiteindelijk ben ik van hem blijven houden. Een van de mooiste ervaringen had ik op Hiva Oa, het eiland in Frans-Polynesië waar hij werkte en is begraven. Tijdens een wandeling door dat sprookjeslandschap stapte ik zijn schilderijen binnen. Ik ontdekte waar zijn blauw vandaan komt, hoe zijn rood is ontstaan. De helderheid van het licht en de felle kleuren brandden zich opnieuw vast op mijn netvlies. Daar, aan andere kant van de wereld, voelde ik me een jongetje dat zijn jeugdheld door de tijd heen kon aanraken. De schilder Gauguin won het van de mens Gauguin. Ondanks alles heb ik het gevoel dat ik er een vriend bij heb. Een vriend met rafelranden, dat wel.
