Een miljoen meer of minder: in de kunstwereld gaat ontzettend veel geld om. Zo werd bijvoorbeeld in 2019 het werk 'Devolved Parliament' van Banksy verkocht voor maar liefst 12 miljoen dollar. Dat is al enorm bedrag en toch staat het bij lange na niet in de top 10 van duurste schilderijen ter wereld. Al zal de graffitikunstenaar daar niet echt mee zitten...

Het werk 'Devolved Parliament' toont het Britse Lagerhuis met chimpansees in plaats van parlementariërs. Op zijn Instagramaccount plaatste Banksy het kunstwerk met de tekst: 'I made this ten years ago. Bristol museum have just put it back on display to mark Brexit day. "Laugh now, but one day no-one will be in charge.”'.

Het hoogste bedrag voor het kunstwerk van een levende kunstenaar staat op naam van Jeff Koons. Zijn werk 'Rabbit' werd voor maar liefst 91,1 miljoen dollar geveild. Hij stootte daarme David Hockney's 'Portret van een kunstenaar (zwembad met twee figuren)' van de troon. Daar werd destijds 90 miljoen dollar voor betaald. 

Dit zijn al torenhoge bedragen, maar vergis je niet; het kan nog duurder. Sinds de eeuwwisseling wordt record na record gebroken. 

10. Nu couché (1917), Amedeo Modigliani - $170,4 miljoen 

duurste_schilderijen_amadeo_modigliani_nu_couche.jpg
Nu couché, Amadeo Modigliani
duurste_schilderijen_amadeo_modigliani_nu_couche.jpg

Bovenstaand werk is niet het enige (naakt)schilderij van Modigliani dat miljoenen waard is. Een ander schilderij met bijna dezelfde naam werd in 2018 voor 157 miljoen dollar geveild. Maar dit werk is zijn allerduurste. Toen het voor het eerst getoond werd tijdens een expositie in 1917 werd het werk weggehaald door de politie. Zo obsceen was de beeltenis van deze naakte vrouw. Gezien het prijskaartje dat aan het werk hing, is de algemene opinie over dit schilderij inmiddels behoorlijk veranderd.

9. Les Femmes d’Alger (1955), Pablo Picasso - $179,4 miljoen

duurste_schilderijen_picasso_les_femmes_d_algiers.jpg
Les Femmes d’Alger, Pablo Picasso
duurste_schilderijen_picasso_les_femmes_d_algiers.jpg

Dit werk is onderdeel van een serie van maar liefst 15 schilderijen. Picasso werd voor dit schilderij geïnspireerd door 'Femmes d'Alger dans leur appartement' uit 1834 van Eugène Delacroix. Deze versie 'O' is volgens veilinghuis Christie's het absolute meesterwerk uit de serie. Het kubisme, het kleurgebruik en de verwijzingen naar de schilder Matisse (die een paar weken voor Picasso dit werk maakte overleed) maken dit schilderij de duurste uit de serie. 

8. Huwelijksportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit (1634), Rembrandt van Rijn - $180 miljoen 

duurste_schilderijen_rembrandt_van_rijn_huwelijksportretten_marten_soolmans_oopjen_coppit.jpg
Huwelijksportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit
duurste_schilderijen_rembrandt_van_rijn_huwelijksportretten_marten_soolmans_oopjen_coppit.jpg

Dit zijn de grootste portretten die Rembrandt geschilderd heeft. Het was in die tijd heel gebruikelijk om als echtpaar apart geschilderd te worden. Op deze 'pendanten' (schilderijen die letterlijk of figuurlijk tegenover elkaar staan) staat de man vaak links en de vrouw rechts. De schilderijen werden in 2015 met financiele steun van de Nederlandse én Franse staat gekocht. De portretten zullen afwisselend in het Rijksmuseum en in het Louvre hangen. Dat zijn ook de enige plekken waar je de portretten kunt bewonderen; de regeringen Nederland en Frankrijk hebben afgesproken dat de werken nooit uitgeleend mogen worden. Ook mag het echtpaar niet gescheiden worden.

Wat maakt deze schilderijen zo duur?

In deze top 10 staan hele verschillende schilderijen. Het is dus moeilijk te zeggen waarom deze werken voor zoveel geld worden verkocht. Toch zijn er enkele factoren die meespelen. Zo kan een schilder een hele nieuwe weg in zijn geslagen en is dit het eerste schilderij in een bepaalde stijl. Het kan zelfs zo zijn dat een tumultueuze verkoop van een schilderij in het verleden het doek automatisch een hogere waarde oplevert. 

 

Een goed voorbeeld daarvan is de 'Mona Lisa'. Dit werk van Da Vinci werd altijd al beschouwd als een meesterwerk, maar de hype rondom de 'Mona Lisa' begon pas echt toen het werk begin vorige eeuw gestolen werd uit het Louvre. Toen verwierf het schilderij in een klap internationale bekendheid.

7. Wasserschlangen II (1907), Gustav Klimt - $183,8 miljoen

duurste_schilderijen_gustav_klimt_wasserschlangen_II.jpeg
Wasserschlangen II, Gustav Klimt
duurste_schilderijen_gustav_klimt_wasserschlangen_II.jpeg

Klimt gebruikte vaak thema's zoals symbolisme en erotiek, in dit geval zijn dat vrouwelijke 'waterserpenten'. Net als zijn collega Modigliani werd zijn werk vaak als pornografisch bestempeld vanwege het gebruik van naakt. Klimt maakte het werk tijdens zijn 'Gouden Periode', waarin hij bladgoud in zijn schilderijen verwerkte. De schilderijen uit deze periode zijn de meest waardevolle, waaronder dus ook deze 'Wasserschlangen II'. 

6. No.6 (Violet, Green and Red) (1951), Mark Rothko - $186 miljoen

duurste_schilderijenp_mark_rothko_no._6.jpg
Bron: art.com
No. 6, Mark Rothko
duurste_schilderijenp_mark_rothko_no._6.jpg

Op nummer zes staat, heel toevallig, No. 6. Op het eerste gezicht lijkt dit schilderij niet heel complex. Critici vinden het werk van Rothko te 'simpel' en iets 'dat ik zelf ook wel kan schilderen. Of je het mooi vindt of niet: feit is wel dat Rothko een hele grote invloed heeft gehad op de hedendaagse kunst. Waar de naam vandaan komt? Het is de bedoeling dat publiek zelf de emoties van het werk interpreteert.

5. Number 17A (1949), Jackson Pollock - $200 miljoen

duurste_schilderijen_jackson_pollock_17A.jpg
Number 17A, Jackson Pollock
duurste_schilderijen_jackson_pollock_17A.jpg

Nog een werk waar de meningen over verdeeld zijn is 'Number 17A' van Pollock. Veel critici beweren dat 'iedereen dit kan schilderen'. Toch wordt ook Pollock als een van de belangrijkste abstracte kunstenaars van de 20e eeuw gezien. 

4. When will you marry? (1892), Paul Gauguin - $210 miljoen

duurste_schilderijen_paul_gauguin_when_will_you_marry_.jpg
When will you marry? Paul Gauguin
duurste_schilderijen_paul_gauguin_when_will_you_marry_.jpg

Paul Gauguin reisde twee keer in zijn leven naar Tahiti en de eerste keer maakte hij dit schilderij. De witte bloem in de haren van de meisjes betekenen dat ze op zoek zijn naar een verloofde. Interessant is dat het voorste meisje een traditionele jurk draagt, terwijl het achterste meisje een koloniale jurk draagt. Dat was precies zoals Tahiti er op dat moment uitzag. Teleurstellend voor Gauguin, want hij was juist zo ver gereisd om tussen de 'wilden' te leven. In plaats daarvan kwam hij op een plek terecht waar dankzij de kolonisatie vrij weinig meer over was van de lokale tradities en gebruiken. 

3. The Card Players (ca. 1890), Paul Cezanne - $250 miljoen

duurste_schilderijen_paul_cezanne_the_card_players.jpg
The Card Players, Paul Cezanne
duurste_schilderijen_paul_cezanne_the_card_players.jpg

Net als 'Les Femmes d'Alger' is dit werk van Cézanne onderdeel van een serie schilderijen. Een bijzonder werk, want Cézanne schilderde vaak impressionistisch, maar deze serie heeft meer een klassieke inslag. Hij liet zich voor de serie inspireren door werken uit de zeventiende en achttiende eeuw. Cézanne wordt dankzij deze serie gezien als de voorloper van het kubisme. De reden dat er zo'n exorbitant hoge prijs voor dit doek is betaald komt voornamelijk doordat er nauwelijks werken van de schilder op de markt komen. 

2. Interchange (1955), Willem de Kooning - $300 miljoen

duurste_schilderijen_willem_de_kooning_interchange.jpg
Interchange, Willem de Kooning
duurste_schilderijen_willem_de_kooning_interchange.jpg

'Interchange' is (tot nu toe) het duurste abstracte werk ooit verkocht. De Kooning schilderde hier een landschap, iets dat hij na dit werk vaker zou doen. Dit is het eerste werk van hem waarbij hij op deze manier schildert. De Nederlands-Amerikaane kunstenaar schilderde op een bijna agressieve manier; soms drukte hij zo hard met zijn kwast op het doek dat het canvas scheurde. Saillant detail: de koper van 'Interchange' heeft tegelijkertijd '17A' van Pollock gekocht in een soort 'package deal'. Twee voor de prijs van 500 miljoen dollar... 

1. Salvator Mundi (1490 - 1500), Leonardo da Vinci - $450,3 miljoen

laatste_meesterwerk_da_vinci_salvator_mundi.jpg
Salvator Mundi, Leonardo da Vinci
laatste_meesterwerk_da_vinci_salvator_mundi.jpg

'Salvator Mundi' wordt beschouwd als het laatste werk van Leonardo da Vinci. Maar echt zeker weten doet men niet, wat de titel 'Duurste schilderij ooit verkocht' nog eens extra bijzonder maakt. Op het werk - in het Nederlands: de Verlosser van de Wereld - is Christus te zien die zijn zegening geeft. Hij kruist zijn vingers en daarmee zegent hij de wereld: dat is de glazen bol die hij in zijn andere hand heeft.

Volgens sommige experts komt het werk van een van Da Vinci's leerlingen en heeft de meesterschilder bij het schilderen 'geholpen'. Slechts 20 procent van het werk zou van de meester zijn. Maar er zijn een aantal details zouden aantonen dat het schilderij wel degelijk van Da Vinci is. Er is voor het gezicht en de handen gebruik gemaakt van sfumato: een techniek waarbij met transparante verflagen en het uitvegen met de handpalm omtrekken wazig gemaakt worden. Hierdoor stond het onderwerp niet gefixeerd op het doek maar werd het levendiger. De persoon op 'Salvator Mundi', maar bijvoorbeeld ook de 'Mona Lisa', lijken daardoor bijna te bewegen. Een techniek die door Leonardo Da Vinci gebruikt werd. 

De kunsthandel stopt niet

Google eens op 'duurste schilderij' en je zult zien dat er een heleboel artikelen zijn over een van de werken in dit lijstje. Bijna allemaal zijn ze wel een keer 'de duurste' geweest. Dat betekent ook dat deze lijst over een aantal jaar misschien niet meer klopt. Het is namelijk goed mogelijk dat bepaalde schilderijen op de markt komen en nog meer waard zijn dan 'Salvator Mundi'. De kans dat 'Mona Lisa' ooit op een veiling verkocht wordt is klein, maar de verzekeringswaarde van dit werk wordt bijvoorbeeld nu al geschat op meer dan 700 miljoen dollar. Dat belooft wat voor de toekomst. 

Deel dit artikel