Een van de meest gerenommeerde Nederlandse fotografen van de 20ste eeuw, met een grote liefde voor de stad, maar vooral voor haar inwoners.
* 10 maart 1925
† 28 december 1990
Bekend van zijn fotoboek Een liefdesgeschiedenis in Saint Germain de Prés (1956)
Ed van der Elsken
Eduard (Ed) van der Elsken werd in 1925 geboren in de 6de Vogelstraat in Amsterdam-Noord als zoon van Eduard van der Elsken en Huberta Pardoel. Een jaar na de geboorte verhuisde het gezin naar Betondorp waar vader Van der Elsken een meubelzaak had. In 1943 begon Ed aan de Kunstnijverheidsschool waar hij zich toelegde op het beeldhouwen. Hij zou deze opleiding nooit afmaken, want de oorlog brak uit en hij dook onder. Na de bevrijding ging Ed terug naar zijn ouders en besloot rond 1947 dat hij fotograaf wilde worden.
Bohemiens
Met een camera van zijn vader begon Ed op straat te fotograferen. Hij maakte foto’s van de hoertjes op de Zeedijk en van het leven in de buurt van Het kolkje en verkocht ze aan mensen op straat. In de zomer van 1950 vertrok hij naar Parijs en begon daar na een paar maanden het straatleven te fotograferen. Tijdens zijn zwerftochten door de stad kwam Ed in contact met een groep jonge bohemiens, die rondhing op straat en in de cafés van de wijk Saint Germain des Prés. De foto’s die hij van de jongeren maakte resulteerden in zijn fotoboek Een liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Prés, dat zijn doorbraak betekende.
Vrouwen
In 1955 keerde Ed samen met zijn eerste vrouw Ata Kando terug naar zijn geliefde Amsterdam. Wel bleef hij veel werkreizen maken (onder meer naar Afrika). In 1960 ondernam hij met zijn tweede vrouw Gerda van Veen een wereldreis die hij op film vastlegde. In de jaren daarna fotografeerde Ed nauwelijks en wijdde hij zich volledig aan het medium film. Halverwege de jaren zestig begon hij weer te fotograferen en maakte toen de foto Beethovenstraat 1967. Daarop zijn drie jonge vrouwen te zien die de Amsterdamse straat oversteken. De foto werd wereldberoemd en was voor velen hét beeld van Amsterdam in de sixties.
Bye
Toen Ed in 1988 terugkwam van zijn reis door Korea kreeg hij te horen dat hij ongeneeslijk ziek was. Met behulp van Anneke Hilhorst, met wie hij destijds samenleefde, legde de kunstenaar het verloop van de kanker vast in de film Bye (1990). In de film zie je zijn wanhoop, verdriet, woede en pijn, maar vooral ook de liefde voor het leven en voor zijn vrouw en kinderen. De film eindigt met de 65-jarige Ed die de camera inkijkt en zijn publiek toespreekt: ‘Ik stop ermee, ik ga afscheid nemen. Ik ben er bijna. Hou je goed, allemaal. Sterkte. Doe je best. Laat zien wie je bent. Bye.’
