In de tweede halve finale op donderdag 11 december gingen Carlo, Spike en Marlies een technische uitdaging aan. Ook dirigeerden ze een stuk naar keuze. Lees meer over de muziek!
In de tweede halve finale streden Marlies, Carlo en Spike om een plekje in de finale op 18 december aanstaande. Dat deden ze door twee keer op de bok te staan: de eerste keer met een technisch erg lastig en uitdagend stuk, en de tweede keer met een eigen keuze. Marlies koos voor La Traviata van Verdi, Spike voor Once Upon a Time in the West van Morricone en Carlo voor de Superman March van John Willams. Benieuwd wie het programma vlak voor de finale moest verlaten? Bekijk de zevende aflevering terug.
Beluister de originele uitvoeringen van de muziek uit de zevende aflevering:
Of beluister de muziek online.
De muziekwerken toegelicht:
Technische uitdaging
- Marlies Dekkers: ‘Till Eulenspiegels lustige Streiche, op. 28’ van Richard Strauss
Dit werk, in het Nederlands ‘Tijl Uilenspiegels schelmenstreken’, is een symfonisch gedicht voor symfonieorkest. De Duitse componist Richard Strauss componeerde het in 1895. Strauss begon in 1894 met het schrijven van muziek over Tijl Uilenspiegel voor een libretto voor een opera, maar werd nooit afgemaakt en gebruikt. Toen Strauss opnieuw begon, werd het een gedicht: de inleiding werkt beschouwend, en het lijkt alsof de muziek wil beginnen met de woorden ‘Er was eens..’. De muziek is onderverdeeld in twee motieven, die beiden een andere kant van Tijl Uilenspiegel voorstellen, zodat hij als het ware van gedaante kan veranderen tijdens de muziek.
- Spike: ‘Candide Overture’ van Leonard Bernstein
‘Candide’ is een operette, gebaseerd op het boek van Voltaire en met muziek van Leonard Bernstein. De première van de operette was erg onsuccesvol, maar na het slechte begin ging het alleen maar beter: tegenwoordig is het werk erg populair, voornamelijk onder muziekstudenten, vanwege de goede kwaliteit van de muziek. In 1956 werd het werk voor het eerst gespeeld op Broadway, als een musical. Vele versies volgden, en begin vorig jaar kwam er zelfs nog een nieuwe versie uit in Amerika. De Overture heeft een eigen status bereikt, los van de musical: het is uitgegroeid tot een populair orkestwerk, het is officieel zelfs het meest uitgevoerde orkestwerk van een Amerikaanse componist uit de 20e eeuw.
- Carlo Boszhard: ‘Schilderijententoonstelling, nr. 2: Gnomus’ van Modest Moessorgski
Moessorgski schreef de cyclus ‘Schilderijen van een tentoonstelling’ voor de piano, maar het werd pas echt bekend toen verschillende componisten het werk gingen orkestreren. Naast bewerking voor orkest is de Schilderijententoonstelling vrijwel het meest bewerkte pianowerk allertijden: ook jazzorkesten, rockgroepen en soloarrangementen voor orgel en gitaar gingen er met de bekende melodie van door. De bekendste bewerker is componist Maurice Ravel, die in 1922 in opdracht van Koesevitski een orkestvariant van Moessorgski’s werk maakte. Het tweede deel, Gnomus, gaat over een kreupele gnoom. De muziek is vrij luguber te noemen, met een macabre ondertoon als verbeelding van de scheve looppas van de gnoom.
Persoonlijke keuze
- Marlies Dekkers: ‘La traviata, akte 3: Prelude’ van Giuseppe Verdi
‘La traviata’, in het Nederlands ‘De dolende’, is een driedelige opera van de Italiaanse Verdi, gebaseerd op de teksten van de roman ‘La dame aux camélias’ van Alexandre Dumas. In 1853 vond de première plaats, in het theater van Venetië. Het verhaal speelt zich af in het Parijs van de 18e eeuw. De derde akte is de meest tragische: de hoofdrolspeelster Violetta lijdt aan tuberculose. In het theaterseizoen van 2012/2013 werd ‘La traviata’ uitgeroepen tot meest gespeelde opera ter wereld.
> Uurtje opera: meer over Verdi's 'La traviata'
- Spike: ‘Once Upon a Time in the West’ van Ennio Morricone
Het filmgenre western werd volledig omgegooid door de Dollarstrilogie van Sergio Leone, en dus hoefde het niet lang te duren voor er weer een western-kaskraker aan kwam. Dat gebeurde met de film Once Upon a Time in the West (C’era una volta il West). Deze film bracht een nieuw en bijna filosofisch verhaal met zich mee. De gelijknamige track van Ennio Morricone is één van de best verkopende soundtracks ooit. Morricone werkte met leidmotieven: elk van de vier hoofdrolspelers kreeg zijn eigen instrument en melodie, gebaseerd op de karakters en eigenschappen van de personages.
- Carlo Boszhard: ‘Superman March’ van John Williams
De bekendste filmmuziek van de afgelopen eeuw komen allemaal uit handen van de Amerikaanse John Williams. Zo componeerde hij de muziek van Jaws, Star Wars, Superman, Indiana Jones, Home Alone, Jurassic Park, Schindler’s List: en dat is nog maar een kleine selectie van zijn enorme oeuvre. Williams won vijf Oscars, vier Golden Globes en 21 Grammy Awards, waarmee hij tweede is op de lijst van meest genomineerde personen ooit (met Walt Disney op nummer één). De Superman March van Williams komt uit de Supermanfilm van Richard Donner uit 1978, met Christopher Reeve in de hoofdrol.
Bent u geïnspireerd geraakt door de muziek en wilt u zelf ook leren dirigeren?
Volg dan de Maestro Masterclass!
Maestro, van 30 oktober tot en met 18 december iedere donderdagavond om 20.30 uur bij AVROTROS op NPO1.
