Van Mondriaan tot Mars

In de historische binnenstad van Amersfoort is het heerlijk cultuurhoppen. Van het geboortehuis van Mondriaan loop je zo naar een futuristische tentoonstelling over reizen naar Mars...

25-jarig jubileum

Rechte lijnen, vlakken en primaire kleuren. Bij de naam Piet Mondriaan (1872-1944) denken de meesten meteen aan zijn schilderijen uit de tijd van de in 1917 opgerichte kunstbeweging De Stijl. Minder bekend is dat de geboren Amersfoorter een grote ontwikkeling doormaakte voordat hij bij abstracte kunst uitkwam. Zo schilderde hij ook in stijlen als het impressionisme, realisme en pointillisme. ‘Mondriaan bleef z’n leven lang zoeken naar zijn uitdrukkingsvorm’, zegt Joyce de la Croix van het Mondriaanhuis. ‘Zelfs toen hij in 1940 op latere leeftijd naar Amerika ging, vond hij zichzelf opnieuw uit.’ Die veelzijdigheid is de insteek van 25x25x25, waarmee het Amersfoortse Mondriaanhuis zijn 25-jarig jubileum viert.

Voor de tentoonstelling hebben 25 kunstenaars van kunstenaarsgenootschap De Ploegh een op Mondriaan geïnspireerd werk gemaakt. Er was één restrictie: het kunstwerk mocht niet groter zijn dan 25 bij 25 centimeter, verder hadden de kunstenaars volledige vrijheid.

Dit uitgangspunt levert een rijke en gevarieerde tentoonstelling op die tot begin maart in Mondriaans geboortehuis te zien zal zijn. De deelnemende kunstenaars hebben uiteenlopende materialen gebruikt, zoals olieverf, hout, textiel, keramiek en papier. Elk van hen liet zich inspireren door een bepaald aspect van Mondriaans werk. ‘Rian Peeperkorn heeft bijvoorbeeld Mondriaans vermogen tot abstraheren als vertrekpunt genomen’, zegt De la Croix. ‘José van Waarde heeft zich voor haar doek Roze wolk laten inspireren door een landschappelijk schilderij. Ria van Krieken, die werkt met papier, heeft juist zijn kleuren als uitgangspunt genomen. En Marie-Louise Dooijes heeft zich door de bloemen van Mondriaan laten leiden.’ Voor wie meer wil ontdekken over het leven, werk en de inspiratiebronnen van Piet Mondriaan is ook de andere tentoonstelling in het Mondriaanhuis – De wereld van Piet Mondriaan – een must.

Op naar Mars

Naast het Mondriaanhuis zijn er nog veel meer musea, galeries en andere culturele broedplaatsen te ontdekken in het historische kunstkwartier van de Amersfoortse binnenstad. Museum Flehite wijdt dit najaar een mooie tentoonstelling aan de negentigste verjaardag van Armando. In twee zalen van Flehite ontdek je een deel van de kerncollectie van Armando’s schilderijen, terwijl in de tuin zeven sculpturen te zien zijn.

Even verderop in de moderne Kunsthal KAdE is een tentoonstelling die zich op de toekomst richt: One Way Ticket to Mars. De wens van de Amersfoortse stichting Mars One om naar de planeet Mars te gaan, inspireerde curator Judith van Meeuwen. ‘Ik vond het zo’n spannende gedachte dat ik er een tentoonstelling over wilde maken. Hoe denken kunstenaars over zo’n reis naar Mars? En welke kunstenaars hebben zich erin verdiept?’

Spirituele reiziger

Verwacht geen technische uiteenzettingen over ruimtevaart; One Way Ticket to Mars is heel afwisselend en geschikt voor jong en oud. De expositie toont werken van 25 kunstenaars, van installaties tot schilderijen. Een van de topstukken is een enorme Mars-bol van zes meter doorsnede van beeldend kunstenaar Luke Jerram. ‘Die komt samen met het beeld Oude spirituele reiziger van Jan Fabre in een grote, verduisterde zaal’, vertelt Van Meeuwen. Ook de film Institute of Isolation van Lucy McRae is volgens Van Meeuwen bijzonder. ‘Zij doet onderzoek naar de strijd om geestelijk en fysiek fit te blijven op (reis naar) Mars.’ One Way Ticket to Mars heeft ook een kritische noot, want Mars is nog helemaal niet geschikt voor bewoning. ‘Achter onze tentoonstelling zit ook een filosofische gedachte: het is beter om goed voor onze planeet te gaan zorgen dan te ontsnappen van de aarde en het ergens anders te proberen.’ Eén ding is zeker, zulke mooie oude steden als Amersfoort zijn op Mars niet te vinden.

25x25x25 is t/m 8 maart in het Mondriaanhuis te zien.
One Way Ticket to Mars is t/m 12 januari in de Kunsthal KAdE te zien.
Armando is t/m 26 januari in Museum Flehite te zien.

Dit artikel is afkomstig uit kunstmagazine MUZE.