Joachim Wtewael (1566 – 1638) was een schilder uit Utrecht. Een van zijn bekende werken is ‘Venus en Mars betrapt door Vulcanus’. Bijzonder aan dit werk is dat het geschilderd is op een klein koperplaatje van 20,8 cm bij 15,7 cm. Willem de Winter vertelt je alles over Joachim Wtewael en zijn schilderijtje.
Auteur: Willem de Winter is schilderijenexpert bij Tussen Kunst en Kitsch en makelaar en beëdigd taxateur in kunst en antiquiteiten.
Venus was getrouwd met Vulcanus, maar ging regelmatig vreemd met de oorlogsgod Mars. Toen Vulcanus daar achterkwam, smeedde hij een bronzen net. Hij gooide het over de geliefden om ze gevangen te houden en riep de andere goden erbij. Maar die reageerden anders dan hij had gehoopt: ze moesten vooral lachen om de situatie. Dit verhaal is hier door Wtewael weergegeven. Venus en Mars liggen op bed in een innige omhelzing. Vulcanus trekt juist het bronzen net weg en Mercurius tilt het bedgordijn nog wat verder op om de onthulling compleet te maken. De goden kijken geamuseerd toe.
De Utrechtse schilder Joachim Wtewael schilderde dit alles heel precies op een klein koperplaatje. Wtewael had een tijdlang in Italië gewerkt, waar hij vermoedelijk het schilderen op koper had geleerd. Hij werkte in een maniëristische stijl, die wordt gekenmerkt door de ingewikkelde gedraaide poses, de heldere kleuren en de spiegelgladde afwerking. Daardoor heeft dit schilderijtje iets van een kostbaar kleinood dat je liefst van dichtbij zou willen bekijken. Natuurlijk wordt dat gevoel ook opgeroepen door het pikante onderwerp.
Wtewael had niet alleen een goede kijk op het schilderen van gracieuze en verleidelijke vrouwen. Zijn talent blinkt ook uit in de fantasierijke en gedetailleerde weergave van het mannelijk lichaam. Om alle details, zoals teennageltjes en adertjes, goed te kunnen zien moet je eigenlijk een vergrootglas hebben. Of om de prachtig gespierde bilpartij van Vulcanus te bewonderen, natuurlijk.
De onverholen erotiek van de voorstelling werd niet altijd op prijs gesteld. In de 19de eeuw werd het schilderij naar het depot van het Mauritshuis verbannen: ‘om een onvolwassen publiek tegen zichzelf te beschermen’, zoals het in 1929 heette. Pas sinds 1987 krijgen de bezoekers van het Museum het schilderijtje weer te zien.
Gegevens o.a. ontleend aan: Verborgen verhalen, Annemarie Vels Heijn e.a., Ludion, 2006.
