Ai Weiwei: kunstenaar en activist

Begin augustus 2018 sloopten de Chinese autoriteiten de studio van Ai Weiwei in Peking. De Chinese kunstenaar, die nu in Berlijn woont, staat bekend om zijn maatschappijkritische werken en zijn openlijke kritiek op de Chinese regering.

Het was niet de eerste keer dat kunstenaar Ai Weiwei in de problemen kwam door zijn kritiek op de Chinese machthebbers. Zo werd zijn paspoort afgepakt, kreeg hij huisarrest en mocht China vier jaar niet verlaten. Eerder werd zijn studio in Shanghai verwoest en Ai ontdekte 2015 in zijn studio in peking afluisterapparatuur in de stopcontacten.

Instagram-activisme

Al deze voorvallen plaatst Ai op zijn Instagram-account met tegenacties. Zo zette hij een video op zijn Instagram van iemand die vuurwerk afsteekt bij een stopcontact met afluisterapparatuur met het bericht ‘Hebben jullie het gehoord?’. Vanaf 2013 plaatste Ai elke ochtend een foto van een boeket bloemen in een fietsmand voor zijn studio als actie tegen zijn reisverbod. Hij maakte in totaal 600 foto’s. Ook van de sloop van studio in Peking plaatste Ai video’s en foto’s.

We nemen je aan de hand van vijf kunstwerken mee in de wereld van Ai Weiwei, want in welke (kunst)vorm het ook is, Ai levert commentaar.

Konzerthaus Berlijn

Als kritiek op het Europese vluchtelingenbeleid pakte Ai de zuilen van het Konzerthaus in Berlijn in met 14.000 reddingsvesten die hij verzamelde op het Griekse eiland Lesbos. Al was Ai niet alleen in Griekenland, want hij bezocht voor zijn documentaire Human Flow vluchtelingen in 23 landen.

Sunflower Seeds

Al deze zonnebloemzaadjes zijn handgemaakt en van beschilderd porselein. Het zijn er miljoenen. Je kunt de betekenis van het werk op verschillende manieren benaderen. Onder andere in het licht van het fenomeen ‘Made in China’. Daarnaast staan zonnebloemzaadjes symbool voor de conformiteit en censuur van de Chinese Communistische Partij. Nadat leider Mao Zedong de zon als persoonlijk symbool gebruikte werden de Chinese inwoners vergeleken met zonnebloemen die vol bewondering naar Zedong opkeken.

Law of the Journey

De enorme rubberboot met anonieme vluchtelingen is speciaal gemaakt voor de expositiezaal in de National Gallery of Prague. Een krachtige locatie, omdat de in 1928 gebouwde zaal vroeger een verzamelpunt was voor Joodse mensen die werden getransporteerd naar concentratiekampen. Daarnaast koos Ai voor een Oost-Europees land, omdat sommige Europese lidstaten zich verzetten tegen het toelaten van vluchtelingen.

Good Fences Make Good Neighbors

In New York zette Ai ongeveer driehonderd werken neer verspreid over de stad en vooral in wijken die oorspronkelijk het thuis waren van immigranten. Een antwoord op de wereldwijde vluchtelingencrisis en het politieke en sociale klimaat waarin het wij/zij-denken mensen van elkaar scheid. Ook in Amsterdam liet Ai ons met zijn werk ‘Thinline’ nadenken over grenzen. Tijdens het Amsterdam Light Festival trok hij in 2017 een lijn van zes kilometer door Amsterdam.

Coloured Vases

De gekleurde vazen die Ai gebruikte voor deze serie dateren uit de Chinese Han-dynastie en zijn ongeveer 2000 jaar oud. Hij dompelde ze onder in industriële verf als commentaar op de vernielingen en het negeren van eeuwenoud vakmanschap tijdens de Culturele revolutie in China onder leiding van Mao Zedong en de Communistische Partij.

Wil je meer weten en zien van deze bijzondere kunstenaar? Bekijk hieronder de uitzending van Kunstuur over Ai Weiwei.