Mahler

Gustav Mahler was gek op Nederland. In de Tiende van Tijl Special gaat Tijl Beckand op zoek naar de overgebleven sporen van Mahler: van de korte loopjes van het huis van Willem Mengelberg naar het Amsterdams Concertgebouw, tot de lange wandelingen in de Hollandse natuur.

Nederland heeft een bijzondere band met een hele grote componist: Gustav Mahler. Iedere 25 jaar wordt in Amsterdam dan ook het Mahler Festival gehouden. Helaas ging dit in 2020 niet door, het werd verschoven naar 2021, maar ook nu gooit corona roet in het eten. Juist in deze barre tijden moeten warme banden gekoesterd worden. Daarom staat Gustav Mahler op 16 mei 2021 -  in de week dat het Mahler Festival eigenlijk zou plaatsvinden - centraal bij AVROTROS. Tijl Beckand maakt een kersverse special over de componist en het Koninklijk Concertgebouworkest speelt aansluitend hierop een nieuwe uitvoering van de Vijfde Symfonie van Gustav Mahler. 

Tim Brackman nodigde woensdag 30 december 2020 een paar muzikale vrienden uit voor het middagconcert van het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht. Samen met Floor Le Coultre, Pieter de Koe, Jordi Carrasco Hjelm & Rik Kuppen speelde hij werken van Mahler/Schnittke en Schubert. Solo stond 'Thin air' van Tsoupaki op het programma.

In Nieuw Klassiek deze week de cd 'Erinnerung' van sopraan Christiane Karg met liederen van Gustav Mahler. Mahler is bij veel mensen vooral bekend als de componist van negen grote symfonieën. Het betreft stuk voor stuk monumentale composities voor groot orkest (soms nog uitgebreid met solisten en een groot koor), die meer dan een uur duren. Sommige muziekliefhebbers vinden dat wat veel van het goede, maar zouden toch wel eens met Mahlers muziek willen kennismaken. Voor hen zijn de prachtige liederen van Mahler een uitkomst.  

Aan het begin van de twintigste eeuw bevindt zich aan het dek van een schip Gustav Mahler, onderweg van New York naar huis. Hij is beroemd, de grootste componist ter wereld, maar zijn lichaam wil niet meer.. 

Met ensemble Het Collectief voerde Reinbert de Leeuw zijn eigen bewerking van Mahlers Lied von der Erde uit tijdens het Festival de Saintes in de zomer van 2019. Daarna hebben dirigent en ensemble alles op alles gezet om Das Lied von der Erde op cd vast te leggen. Dit was de laatste cd-opname die Reinbert de Leeuw maakte in januari 2020. "Het is muziek die de essentie raakt", aldus De Leeuw, "het gaat over het afscheid van het leven, dat is zo allesomvattend".  Reinbert de Leeuw overleed een paar weken na de opname.

Goed nieuws: het door de coronamaatregelen afgelaste Mahler Festival 2020 gaat in 2021 in de herhaling.

In 1920 vond in Amsterdam het eerste Mahler Feest plaats. In het Concertgebouw speelde het Concertgebouworkest o.l.v. Willem Mengelberg integraal alle symfonieën van Gustav Mahler. Mahler was negen jaar eerder overleden, en goede vriend en collega Mengelberg wilde hem eren met dit bijzondere festival. Daarnaast werd het 25-jarig jubileum van de Nederlandse chef-dirigent gevierd. 75 jaar later, in mei 1995, vond het tweede Mahler Feest plaats. Regisseur Frank Scheffer legde de voorbereidingen voor dit festival vast in zijn documentaire 'Conducting Mahler'.

De in september 2019 overleden klassieke zangeres Jessye Norman vertelt in de bijzondere documentaire 'I've been in love with Mahler's music all my life' over haar band met componist Gustav Mahler. Norman stond vooral bekend om haar indrukwekkende interpretaties van liederen van Wagner, Strauss, Mahler, Schubert en Bizet. Het interview in de documentaire is het laatste dat Norman gaf voordat ze overleed.

Vrijdag 8 mei 2020 gaat het alternatieve Mahler Festival van start. Helaas niet in de Grote Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam, maar des te meer op radio en tv. Presentator en Mahlerkenner Hans van den Boom schakelde vrijdagochtend live in op de Facebookpagina van AVROTROS Klassiek, waar hij tijdens een interactieve Q&A antwoord gaf op prangende Mahlervragen. Kijk de live stream terug!

NPO Radio 4-presentator Hans van den Boom (64) is al jaren het vaste gezicht van programma's als Het AVROTROS Vrijdagconcert, Spiegelzaal, het Prinsengrachtconcert en Het Zondagochtend Concert. Hoe ervaart Hans het radiomaken tijdens de coronacrisis? 

In 2020 zou voor de derde keer in de geschiedenis het Mahler Festival plaatsvinden - precies honderd jaar na de eerste editie. Neem een duik in de geschiedenis van het bijzondere evenement.