7 x bomen in de Nederlandse schilderkunst

Nu te zien / 26 feb 2021

Bomen hebben we nodig. Ze geven ons zuurstof en maken ons uitzicht mooier. Maar ze staan ook niet verkeerd op het doek! Al eeuwenlang laten Nederlandse kunstenaars zich inspireren door bomen.

Jacob van Ruisdael

De Haarlemse landschapsschilder Jacob van Ruisdael werd geëerd om zijn bladslag. Wie namelijk weleens geprobeerd heeft een boom op het doek te zetten, weet hoe moeilijk bladeren zijn om te schilderen. Ruisdael maakte er een hele studie van om zijn bomen zo realistisch mogelijk te krijgen.

Jacob van Ruisdael, Bomenlandschap met herders en dieren

Jacob van Ruisdael, Landschap met dode boom bij opkomende storm, 1649

Jacob van Ruisdael, Drie grote bomen bij een bergachtig rivierlandschap

Meindert Hobbema

Het werk van Meindert Hobbema toont veel overeenkomsten met dat van Ruisdael. En dat is ook niet zo vreemd, want Hobbema was bij hem in de leer. In 1689 schilderde hij Het laantje van Middelharnis dat nu in The National Gallery in Londen hangt. De dramatiek spat ervan af!

Meindert Hobbema, Het laantje van Middelharnis, 1689

Vincent van Gogh

'Tegenover de natuur hou ik het vol', schreef Vincent van Gogh vanuit Frankrijk naar zijn broer Theo. Van Gogh is bij uitstek een buitenschilder. Hij trok veel met zijn schilderspullen naar buiten om de omgeving te schilderen. En daar horen bomen natuurlijk ook bij!

Vincent van Gogh, Olijfgaard, 1889

Piet Mondriaan

Deze bomen van Piet Mondriaan laten heel mooi de overgang in zijn werk zien van realistisch naar abstract. Wat uiteindelijk geresulteerd heeft in de wereldberoemde schilderijen met rode, gele en blauwe lijnen.

Piet Mondriaan, De rode boom, 1908-1910

Piet Mondriaan, De grijze boom, 1911

Piet Mondriaan, Bloeiende appelboom, 2012

Jacoba van Heemskerck

Jacoba van Heemskerck wordt weleens de vrouwelijke Mondriaan genoemd. Haar werk maakte eenzelfde soort ontwikkeling van realistisch naar abstract door. Haar schilderijen kenmerken zich door kleurcontrast, zoals bij deze twee bomen duidelijk te zien is.

Charley Toorop

Kunstenaar Charley Toorop liet zich inspireren door de levenscyclus van de boom. Elk voorjaar schilderde ze een boom in bloei en elk najaar een boom met vruchten.

Armando

Armando noemde zijn ruige landschappen 'schuldige landschappen'. Het zijn plekken rondom voormalig kamp Amersfoort waar tijdens de Tweede Wereldoorlog gruwelijke dingen hebben plaatsgevonden. Met de bomen als stille getuigen.

Diepgeworteld in het Dordrechts Museum

Ter ere van het 50-jarig bestaan van de Bomenstichting is er in het Dordrechts Museum een tentoonstelling die geheel gewijd is aan bomen. 'Diepgeworteld' toont schilderijen uit zes eeuwen Nederlandse schilderkunst, waarbij alle tijden en stijlen kriskras door elkaar lopen. Marieke Uildriks nam voor het programma Nu te Zien een kijkje. Kijk hier de aflevering terug!

NB: Momenteel zijn de musea gesloten vanwege de coronamaatregelen. 'Diepgeworteld' is te zien zodra de musea weer open mogen.