Machtige vorsten, excentrieke aristocraten en schatrijke burgers levensgroot afgebeeld door de grote meesters uit de kunstgeschiedenis zoals Velázquez, Rembrandt, Munch en Manet. Negenendertig portretten geschilderd van begin zestiende tot begin twintigste eeuw zijn nu te zien in het Rijksmuseum tijdens de tentoonstelling 'High Society'.

Van top tot teen

Het soort portret maakt de werken extra glamoureus. De geportretteerden werden levensgroot, staand en ten voeten uit afgebeeld. Een ‘portret ten voeten uit’ is een portret waar het model van de voeten tot en met het hoofd op staat. Zo waren de modellen in volle glorie te bewonderen. Het enorme formaat was aan het begin alleen voorbehouden aan hoge militairen, hoge adel en vorsten en pas later bereikbaar voor de high society in het algemeen. Portretten ten voeten uit waren erg kostbaar.

Bijzondere karakters

Naast het formaat waren de geportretteerden ook niet zomaar modellen die de schilders ergens hadden opgesnord. Sta oog in oog met keizer Karel V, excentrieke aristocraten als Marchesa Luisa Casati, een femme fatale bekend door haar extravagante feesten en Jane Fleming, die bekend staat als een van de mooiste Engelse vrouwen van die tijd. Maar ook vooraanstaande burgers, werden geportretteerd. Zo schilderde Edvard Munch de Duitse politicus Walther Rathenau en John Singer Sargent legde dandy Dr Pozzi, gynaecoloog en casanova vast op het doek. De bruiklenen zijn afkomstig uit musea en particuliere collecties uit onder andere Parijs, Londen, Florence, Wenen en Los Angeles.

Hét duo

De pronkstukken van de tentoonstelling zijn de huwelijksportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit, ook bekend als het olijke duo Marten en Oopjen. De portretten zijn samen gekocht door Nederland (Rijksmuseum) en Frankrijk (Musée du Louvre) van een particuliere verzamelaar. De werken zijn in deze tentoonstelling voor het eerst sinds hun restauratie te zien. 

Marten en Oopjen in Koefnoen

Het echte leven

Zoals wij op social media alleen onze succesverhalen delen, lieten de welgestelden zichzelf op het portret van hun allerbeste kant zien. De tentoonstelling breekt dat perfecte beeld met drie zalen vol prenten en tekeningen met onderwerpen als bordeelbezoek, geheime ontmoetingen, gokken en drinken. De prenten en tekeningen komen uit de collectie van het Rijksmuseum en geven met hun humoristische en soms spottende toon commentaar op de ondeugden, hebzucht en vraatzucht van de welgestelden. 

In het programma Nu te Zien neemt Bart Rutten, de directeur van het Centraal Museum in Utrecht, een kijkje bij deze glamoureuze VIPS in het Rijksmuseum. 

De tentoonstelling ‘High Society’ is nog tot en met 3 juni 2018 te bezoeken in het Rijksmuseum.

rijksmuseumedvard munchbart rutten
Deel dit artikel