Precies honderd jaar geleden werd het algemeen kiesrecht ingevoerd. Vanaf dat moment mochten ook vrouwen stemmen. Het Stedelijk Museum Schiedam staat stil bij dit historische moment met de tentoonstelling 'Meesterlijke vrouwen'. Tien vrouwelijke avant-gardisten uit het begin van de 20e eeuw worden uit de vergetelheid gehaald. En zeer terecht. 

blockquote
Door deze generatie aan hedendaagse kunstenaars te verbinden, worden ze weer springlevend.
Curator Trudi van Zadelhoff

Mannenwereld

De tien kunstenaars van 'Meesterlijke vrouwen' zijn volgens het Stedelijk Museum Schiedam het (her)ontdekken waard. En niet vanwege hun sekse, maar vanwege hun indrukwekkende kunst. Dat ze in de vergetelheid zijn geraakt, komt namelijk niet door de kwaliteit van hun werk, maar door het feit dat het werk gemaakt is in een periode waarin de (kunst)wereld gedomineerd werd door mannen. Stedelijk Museum Schiedam baseert zich daarbij op de uitleg van Guerilla Girls. Deze activistische groep stelt dat vrouwelijke kunstenaars geen gelijke kansen hadden. Zo mochten vrouwen lange tijd überhaupt niet naar een kunstopleiding. Bovendien werden er andere dingen van ze verwacht: vrouwen moesten voor het huis en de kinderen zorgen, ze hoorden zich dienstbaar en bescheiden op te stellen. Dan is doorbreken in de kunst, waar koppigheid en dwars denken noodzakelijk is, niet makkelijk. En als ze al doorbraken, werden ze uit de (door mannen geschreven) geschiedschrijving gehouden. 

Vrouwen van nu

Wie rondloopt bij 'Meesterlijke vrouwen', zal het opvallen hoe gevarieerd de tentoonstelling is. Van de portretten van Nola Hatterman (1899-1984) en Charley Toorop (1891-1955) loop je naar de gebeeldhouwde boswezens van Lotti van der Gaag (1923-1999). In de bovenzalen wisselen zwart-witfoto's van Eva Besnyö (1910-2003), abstracte schilderijen van Lou Loeber (1894-1983), politieke pamfletten van Fré Cohen (1903-1943) en glas-in-lood van Jacoba van Heemskerck (1876-1923) elkaar af. Elk werk is sterk in zijn eigen stijl en medium, zonder 'typisch vrouwelijk' te zijn. 

Aan elke 'vergeten vrouw' is een hedendaags kunstwerk gekoppeld dat sterke visuele overeenkomsten heeft met hun eigen werk. Uiteraard zijn er bij deze combo's ook geen mannen te vinden. 'Door deze generatie aan hedendaagse kunstenaars te verbinden, worden ze weer springlevend', aldus curator Trudi van Zadelhoff. 

13 %

Begin 2019 publiceerde Stichting Mama Cash (een fonds dat feministisch activisme financiert) een onderzoek waaruit blijkt dat vrouwelijke artiesten zwaar ondervertegenwoordigd zijn in de kunsten. In musea is slechts 13% van de tentoongestelde kunst gemaakt door vrouwen. Mama Cash doet zoveel mogelijk om vrouwelijke artiesten een podium te bieden. Zo organiseerde ze o.a. op Internationale Vrouwendag het Mama Cash Feminist Festival. Maar ook de musea helpen mee om de scheve verhoudingen recht te trekken. In het Stedelijk Museum Amsterdam waren dit jaar al opvallend veel  solotentoonstellingen van vrouwen te zien (van o.a. Raquel van Haver, Lily van der Stokker, Jaqueline de Jong en Maria Lassnig). Gemeentemuseum Den Haag en Modemuseum Hasselt wijdden een tentoonstelling aan vrouwelijke modeontwerpers en Museum Arnhem voert al sinds de jaren tachtig een fifty-fifty policy. En nu is er dus ook 'Meesterlijke vrouwen' in Stedelijk Museum Schiedam!

Meer meesterlijke vrouwen:

stedelijk museum schiedamvrouwen in de kunstbeeldende kunst
Deel dit artikel