Selfie hier, selfie daar. We fotograferen wat af met onze smartphones. En als we niet tevreden zijn, maken we er nog één. En nog één. En nog één. De Britse fotograaf Richard Learoyd doet het compleet anders. Hij fotografeert met een zelfgebouwde ‘camera obscura’. Deze eeuwenoude techniek is extreem duur en tijdrovend, maar het resultaat is verbluffend. In het Fotomuseum Den Haag kun je tot en met 5 januari zijn levensgrote portretten, vervreemdende stillevens en landschappen bewonderen.
Slow photography
Richard Learoyd (1966) heeft tijdens zijn carrière slechts één foto bestempeld als mislukt. Hoe dat mogelijk is? Voorbereiding, voorbereiding, voorbereiding. Waar de meeste fotografen pas na afloop van een shoot keuzes maken, doet Learoyd dat vooraf. Alles wordt van tevoren bepaald en pas als hij volledig tevreden is met de positie, belichting en sfeer, maakt hij de foto. Learoyds ‘slow photography’ is door dit langzame proces te vergelijken met schilderkunst. Bovendien is er bij de ‘camera obscura’ geen sprake van een negatief. Elke foto is dus, net als bij een schilderij, uniek.
Wil je weten hoe het ook alweer precies werkt, zo’n donkere kamer? In het filmpje hieronder legt Learoyd het zelf uit.
Echter dan echt
Maar waarom gebruikt de Britse fotograaf eigenlijk zo’n ouderwetse techniek? Nostalgie? Nee. Het grote voordeel is dat de donkere kamer het gefotografeerde beeld extreem vergroot. De foto’s van Learoyd laten meer zien dan we met het blote oog kunnen zien. Dit levert overweldigende beelden op die door hun grote formaat nog intenser beleefd worden. Of het nou gaat om een autowrak, een walviskadaver of een naakt lichaam, de foto’s van Learoyd dwingen de bezoeker om stil te staan, om langer te kijken. Alsof het trage proces van de ‘camera obscura’ doorwerkt in de expositieruimte.
Anne Frank
In het Fotomuseum Den Haag hangen meerdere portretten waarop we dezelfde vrouw zien: Jasmijn. Ze is tenger met half lang, stug zwart haar. Ze staart schuin weg, diep in gedachten verzonken. Learoyd maakte deze foto’s met als inspiratiebron Anne Frank. Hij beeldt haar af als volwassen vrouw en laat haar op deze manier opgroeien in zijn fotografie.