Cornald Maas: 'Op de boot naar Terschelling glijdt alles van me af.’

De eerste keer dat Cornald Maas het Oerol Festival bezocht, was hij meteen verkocht. In de tien jaar dat hij Opium op Oerol presenteert, beleefde hij vele magische theaterervaringen in de natuur van Terschelling. ‘De elementen kunnen een voorstelling onvergetelijk maken.’

Het is meestal een uurtje of half twee ’s middags wanneer Cornald Maas er tijdens Oerol met zijn huurfiets op uit trekt. De globale lijnen voor de uitzending van die avond heeft hij dan al met de eindredacteur doorgesproken. De komende drie uur is hij even weg. ‘Vaak fiets ik dan naar het Groene Strand vlakbij West-Terschelling. Voor de ultieme rust zijn er aan de andere kant van het eiland veel grotere, ongereptere stranden. Maar als je op het Groene Strand een stukje doorloopt, vind je ook zo een duinpan waar je alleen het zoemen van bijen en krekels hoort.’ En dat terwijl Oerol op die momenten volop aan de gang is. Jaarlijks bezoeken vijftigduizend mensen het theaterfestival. Voor de elfde keer presenteert Cornald Maas er vijf avonden achtereen live de culturele talkshow Opium op Oerol.

In hoeverre is de televisie-uitzending zelf uitgegroeid tot een publiekstrekker?

‘Men weet ons zo langzamerhand wel te vinden. Heel leuk. We zenden altijd uit vanaf dezelfde plek: in de duinen naast Stayokay Terschelling met uitzicht op het wad. Anderhalf uur voordat de uitzending begint, komen mensen al van heinde en verre aanfietsen. Soms hebben we wel zeshonderd man publiek. In onze uitzendingen zit altijd livemuziek, ik spreek met theatermakers en er is elke dag een hoofdgast die voor ons een voorstelling bezoekt. Die laten we “invliegen” van het vaste land.'

Dit jaar komen in Opium op Oerol presentatrice Eva Jinek, journalist en programmamaker Twan Huys, culinair publicist Janny van der Heijden, schrijver Adriaan van Dis, cabaretier Jochem Myjer en PvdA-politica Lilianne Ploumen langs.

Wat maakt Oerol voor jou bijzonder?

‘Het begint al wanneer ik in Harlingen op de boot naar Terschelling stap. Zeker als ik de langzame boot neem, glijdt alles van me af. Eenmaal aangekomen op het eiland sta je als bezoeker ver af van de waan van de dag. Er is een groot saamhorigheidsgevoel dat deels voortkomt uit de moeite die iedereen heeft gedaan om er te komen. Daarnaast is er natuurlijk de gedeelde belangstelling voor theater en muziek. Oerol bezoeken is echt een unieke ervaring.’

Het festival bestaat al sinds 1982. Hoe vaak was jij er zelf geweest voordat je Opium op Oerol ging presenteren?

‘Nooit. Dat komt doordat het een behoorlijke tour de force is om er te komen, gecombineerd met een ongefundeerd beeld dat ik van het festival had. Ik dacht altijd: er is wat locatietheater met daarnaast vooral veel gefröbel in de marge. Straatclowns enzo. Daar heb ik het niet zo op. Toen ik er in 2009 voor het eerst kwam met Opium op Oerol, merkte ik direct dat het anders zat. Je kunt er inderdaad klein straattheater treffen. Maar wat ik er zelf graag zie, zijn voorstellingen die een beetje experimenteel zijn en gebruikmaken van het landschap. Voorstellingen die je een belevenis bezorgen die je in het reguliere theater bijna niet hebt.’

Tijdens Oerol kunnen de natuurelementen ook versterkend werken.

Cornald Maas

Wat voor belevenissen zijn dat?

‘Ik herinner me een voorstelling van het duo Boogaerdt & Van der Schoot. Die werd pas ’s avonds om half twaalf gespeeld, helemaal op de kop van het eiland. Het was stervenskoud. De voorstelling verbeeldde hoe na een feestelijke avond mensen thuiskomen en in het ongerede raken. Het desolate van die voorstelling viel naadloos samen met de bittere kou die ik zelf zat te lijden op die afgelegen plek. Het is me altijd bijgebleven.

Zo ook Een mond vol zand van Orkater. In dat verhaal vertrok een geliefde naar Afghanistan. Het werd overdag gespeeld. In de zinderende hitte van die duinpan vlogen talloze vlinders rond. In het stuk liep de geliefde weg tot aan de horizon van het immense duinlandschap dat de Afghaanse woestijn verbeeldde. Zoiets kun je in een gewoon theater nooit doen. Het was een sensationele ervaring zoals ik die wel vaker op Oerol heb beleefd.’

Cornald Maas doet in Opium op Oerol live verslag van het jaarlijkse theater- en muziekfestival Oerol. Kijk van maandag 17 tot en met vrijdag 21 juni om 19.15 uur naar Opium op Oerol op NPO 2.