Tussen Kunst en Kitsch: diverse musea afl.1 - sleutelstukken

Woensdag 24 februari 2021 zien we vanuit diverse musea een mooie mix van ontdekkingen. Remco van Leeuwen ziet twee bijzonder gave engelen verschijnen, Krijgt Rob Driessen zeldzaam werk van de pottenbakkende schilder Wiegman onder ogen en ziet Kitty Laméris voor het eerst een tableau met een bijzondere afbeelding.

Herkomst: Zuid-Duitsland 
Datering: ca 1720-1740

Materiaal: lindehout met originele polychromie

Afmetingen: 53 cm hoog, 39 cm breed

Meneer heeft deze engelen gekregen van een goede vriend van hem, die inmiddels is overleden. Deze vriend had veel kunst in huis en nadat hij katholiek was geworden, kwam er ook steeds meer religieuze kunst bij. De man was architect en hoogleraar. Hij gaf colleges over esthetiek, over mooi en lelijk. Hij had een heel goed oog voor mooie dingen.

Remco van Leeuwen
: De wat zoete gezichtjes duiden op een herkomst uit Zuid-Duitsland. Ook de combinatie van wit en goudkleur duidt op die regio. Bijzonder is dat de originele polychromie van wit en goud nog op de beeldjes zit, die toch al driehonderd jaar oud zijn. Een beeld is aan de achterzijde met de R gemerkt, die was bedoeld voor de rechterkant. Meestal werden dit soort engelen voor altaren in de kerk ontworpen ten tijde van de Duitse barok. In die tijd was er veel geld om, na de Renaissance, aan die nieuwe, wulpse stijl te werken. De engelen zijn bijzonder gaaf, vaak zijn de vleugels eraf omdat men die niet mooi vond, maar deze zijn nog helemaal in tact. 

Waarde engelen: € 9.500,-

Voorstelling: druiven en wortelen

Maker: Piet Wiegman  

Herkomst: Groet 

Datering: 1934

Materiaal: aardewerk   

Afmetingen: bordjes 22 cm doorsnede, schaal 31 cm doorsnede

Meneer begon toen hij zes jaar geleden met pensioen ging met het verzamelen van alles dat met de Bergense School te maken heeft. Hij heeft deze set bordjes voor 400 euro op Marktplaats gekocht.

Rob Driessen:  Ze zijn gemaakt door een schilder van de Bergense School, Piet Wiegman. Hij was de oudere broer van Matthieu Wiegman, die erg bekend is geworden.
Hij begon naast het schilderen ook met pottenbakken, dit is daar een heel vroeg voorbeeld van. Hij kon er in deze tijd nog weinig van, deze bordjes zijn niet gedraaid maar hij drukte ze met zijn duimen in de juiste vorm. De schildering is heel volks en primitief, dat deed hij met een beige en rood kleipapje. Die techniek bestond al bij de Grieken en werd in de Middeleeuwen ook gebruikt. De bordjes zijn ook slecht gebakken. Na de Tweede Wereldoorlog ging hij meer pottenbakken, omdat dat wat minder intensief was dan schilderen, hij kon wat meer pauzes nemen. Piet Wiegman is de pottenbakkende schilder die schilderende pottenbakker werd. Deze bordjes zijn heel zeldzaam, maar helaas nog niet heel courant. 

Waarde borden € 1.000,-

Maker: onbekend 
Herkomst: Rotterdam 
Datering: rond 1800
Materiaal: keramiek 
Afmetingen: 75 cm bij 62 cm 

De vader van mevrouw was een boer in Zeeland en hij huurde een boerderij van de familie Backer die zelf in Wassenaar woonde. Toen hij met pensioen was en de huur van de boerderij had opgezegd kreeg hij als dank voor hun goede relatie dit tegeltableau. Het komt uit een andere boerderij van de familie Backer uit Zeeland dat na een renovatie uit de schoorsteen werd gehaald. De boerderij waar het tableau uitkomt is in 1953 verwoest tijdens de watersnoodramp. Toen haar vader overleed, in 1996, heeft zij het gekregen. Ze heeft het in de gang hangen boven een antieke dekenkist. Ze heeft geen idee wat de waarde zou kunnen zijn. 

Kitty Laméris : Dit is echt een sleutelstuk: de afbeeldingen op dit tableau kennen we al wel als losse onderdelen, maar heeft Kitty Laméris nog niet eerder zo bij elkaar gezien. Het is rond 1800 gemaakt in Rotterdam en er staan koeien en ossen op met in het midden de tekst: ‘Het groeien en bloeien van ossen en koeien’. Een os is een gecastreerde stier. De tekst gaat over de vetweiderij, waarbij koeien en ossen uit vooral Denemarken naar Nederland kwamen en hier werden vetgemest voor de vleesproductie. Dat was een bloeiende industrie in Nederland in de 17e en 18e eeuw en daar is veel geld in verdiend. 

De tegels zijn gemaakt naar prenten van Nicolas Berchem en vooral de plassende koe is een bekende afbeelding. De tegels zijn allemaal in dezelfde kleur gemaakt, de kleur paars. Deze kleur werd gemaakt met mangaanoxyde. 

Waarde tableau € 4.000,-

Tussen Kunst en Kitsch Extra: tinnen zuigflesje 

Direct na de uitzending wordt op NPO 2 Extra doorgepraat over één van de bijzondere vondsten uit een aflevering van Tussen Kunst en Kitsch. NPO 2 Extra vind je bij Ziggo op kanaal 222, bij KPN, Telfort en XS4ALL op kanaal 88 en bij T-Mobile op kanaal 381.