Tussen Kunst en Kitsch: diverse musea deel 1

Vanuit diverse Musea: o.a. Belvedère Heerenveen, Stedelijk Museum Schiedam en Aviodrome Leylystad taxeert Jan Beekhuizen een veldfles, Emiel Aardewerk kandelaars Lodewijk XIV en Rob Driessen een ‘zigzagstoel’  van Rietveld.

 Belvedère Heerenveen 27 mei 2019

• Herkomst: België of Keulen
• Datering: 1450-1500
• Materiaal: tin
• Afmetingen: 35 x 25 cm

De grootouders van de eigenaar hadden een hotel op Terschelling waar op een dag een jutter deze fles aanbood. Voor een gouden tientje kochten zij het van de jutter en sindsdien heeft de fles een ereplaats in de kamer, eerst bij de grootouders, daarna bij de ouders en nu bij meneer.

Jan Beekhuizen: deze tinnen veldfles uit 1450-1500 werd vaak door pelgrims meegedragen op hun tochten. De drank bleef dan lang koel door de thermische werking van het tin. Op schilderijen kun je ze vaak terugvinden, maar in het echt zijn ze zeer zeldzaam. De fles is in twee helften verticaal gegoten en de voet is er apart opgezet. 

De fles is erg dik gegoten, wat aangeeft dat hij oud is. In de 15de eeuw kon men nog niet dun gieten. Er zijn geen ornamenten aan toegevoegd, maar ondanks de sobere uitstraling, was het ook in die tijd al een kostbaar object. 

Stedelijk Museum Schiedam, 28 januari 2019 

• Maker: Jacques Tuillier
• Herkomst: Den Haag
• Datering: 1709/1712
• Materiaal: zilver
• Afmetingen: H 20cm, B 11cm

 Deze kandelaren komen uit de familie van de moeder van mevrouw, ze werden in de weekenden en met kerst regelmatig gebruikt. Moeder is inmiddels overleden, nu bewaart mevrouw een kandelaar en haar zus ook een…..maar ze worden niet veel gebruikt. Misschien is het tijd om ze te verkopen, mits de prijs interessant is…!

 Emiel Aardewerk: de kandelaren zijn een typisch voorbeeld uit de Lodewijk XIVe stijl. Ze zijn super symmetrisch, geïnspireerd door de tuinen van Versailles. In mallen werden de verschillende onderdelen gegoten. Door die mal werd er veel zilver gebruikt, waardoor de kandelaren mooi zwaar zijn. Door het zilver te gieten, kon men snel produceren en voldoen aan de hoge vraag. De kandelaren zijn aan het begin van de achttiende eeuw gemaakt….wel door dezelfde maker, Jacques Tuillier, maar helaas niet in hetzelfde jaar. Dat betekent dat het officieel geen paar is en dat heeft invloed op de waarde. In het begin van de achttiende eeuw werden kandelaren vaak in paren gemaakt, later maakte men grotere series van zes of twaalf stuks.

Aviodrome Leylystad, 11 februari 2019 

• Maker: Gerrit Rietveld
• Herkomst: Nederland
• Datering: ca. 960
• Materiaal: iepenhout
• Afmetingen: H 78cm, B 36cm

Deze stoel stond altijd op de slaapkamer van de vader van de huidige eigenaar. Inmiddels staat hij op zijn eigen slaapkamer, maar hij durft er niet op te zitten. 

Rob Driessen: dit is de beroemde ‘zigzagstoel’ van ontwerper Gerrit Rietveld. Er zijn er honderden van gemaakt, het was echt handwerk want geen enkele fabrikant wilde dit maken. Het was een van Rietvelds favoriete ontwerpen. Hij was oorspronkelijk meubelmaker, geen architect. Hij begon aan het begin van de jaren ’30 te experimenteren met allerlei materialen om een stoel uit 1 stuk te maken, een doorlopende vorm. Uiteindelijk is het dit houten ontwerp geworden, met vier vlakken die met bouten aan elkaar zijn gemaakt. Het is een stoel zonder achterpoten, je zit als het ware op lucht, daarom is het idee om er op te zitten ook eng. Maar toch kan dat prima – het zwakste punt van de stoel is het ruggetje. Dit is een naoorlogs model – dit soort stoelen van voor de oorlog zijn vier keer zoveel waard. De stoelen worden nog steeds gemaakt, door fabrikant Cassina.

Uitzending woensdag 27 november, 20.30 uur op NPO 1 (daarna is de uitzending hier terug te zien)