Tussen Kunst en Kitsch: Louwman Museum - gedenkwaardige kunst

Woensdag 10 februari 2021 vanuit Louwman Museum taxeert Titia Reuser een goedbewaarde ring, is het bij Jan Beekhuizen in kannen en kruiken aan tafel en zit er een boodschap in het schilderij van Willem de Winter...

• Herkomst: Waarschijnlijk Nederland
• 
Datering: ca. 1920-1925

• Materiaal: platina met diamant 


Mevrouw kreeg deze ring uit de erfenis van haar grootmoeder. Ze draagt hem regelmatig. Haar grootouders woonden ‘op Scheveningen’, in een buurt waar veel Joodse mensen woonden. Hun buren werden in de oorlog afgevoerd, en hadden haar grootouders gevraagd of zij hun juwelen in bewaring wilden nemen. Haar grootouders verstopten de sieraden onder de grond, en die zijn telkens meeverhuisd wanneer ze naar een andere woning gingen. Uiteindelijk kwamen de Joodse buren na de oorlog terug, en konden ze de sieraden teruggeven. Als dank kreeg grootmoeder deze ring!

Expert Titia Reuser vertelt dat de kwaliteit van de steen hoog is. Het slijpsel is vierkant, ‘carré’. Dit rustige slijpsel voegt geen extra schittering toe aan de de steen, zoals bij het briljantslijpsel. Bij een carré moet de steen het helemaal zelf doen en dit slijpsel wordt daarom alleen toegepast bij diamanten van hoge kwaliteit.

Het is modern qua ontwerp, met strakke, geometrische vorm in Art Deco stijl. Dat was in antwoord op de gebogen, naturalistische, zwierige vormen van de Art Nouveau stijl van daarvoor.  

• Maker: Raoul Hynckes
• 
Herkomst: Nederland
• 
Datering: jaren veertig
• 
Materiaal: olieverf op doek

• Afmetingen: 86 bij 109 cm 

De schoonvader van mevrouw deed de financiën van Raoul Hynckes en op die manier kwam de familie regelmatig in zijn atelier. Haar schoonouders hebben acht schilderijen van Hynckes gekocht die nog allemaal in de familie zijn. Zij heeft zelf twee schilderijen van de schilder die allebei naast elkaar in de kamer hangen. Al vindt ze dit schilderij niet altijd vrolijk om naar te kijken. Ze hebben vanwege de verzekering in de jaren 90 onderzoek gedaan naar de waarde en die kwam toen uit op 14.000 gulden. 

Willem de Winter: Raoul Hynckes is in 1893 geboren in België en werd al vroeg gezien als groot schildertalent. Hij schilderde landschappen en havengezichten en had voor zijn twintigste al een tentoonstelling in Brussel. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is hij gevlucht naar Nederland en daarna is zijn stijl veranderd. Hij heeft tijdens de oorlog zulke verschrikkelijke dingen gezien, dat hij daarna letterlijk naar binnen keerde. Hij werkte veel in zijn atelier waar hij stillevens schilderde. Hij wordt gerekend tot de magische realisten, waar onder andere ook Carel Willink en Wim Schumacher toebehoren. Zijn beste jaren waren die tussen 1930 en 1950. Hij is in 1973 overleden. 

Memento Mori is Latijns en betekent gedenk te sterven. Daar gaat dit schilderij over, de boodschap is: houd er rekening mee dat je dood gaat. Zo zitten er allerlei verwijzingen naar de dood in. Een schedel, een dorre tak, een rouwlint en een gedroogd blad dat verwijst naar de herfst van je leven. 

Herkomst: Zuid-België: Doornik/Tournai

Datering: 1550-1600

Materiaal: tin 

Afmetingen: 30 cm. bij 18 cm 

De zoon van mevrouw was garnalenvisser en heeft deze kan langs de Noordzeekust opgevist. Hij had wel vaker wat in zijn netten, van mammoetkiezen tot portemonnees. Maar hij wilde de kan niet hebben, en gaf hem aan zijn moeder. Haar man is weken bezig geweest om het deksel open te maken. De kan was heel zwaar, dus de verwachtingen waren hoog gespannen. Maar helaas...toen het deksel uiteindelijk open ging, bleek de kan vol zand te zitten! 

Expert Jan Beekhuizen zag de merken die op het deksel en op de duimrust zitten, en dacht door het torentje dat in het stadswapen te zien was, direct aan Alkmaar of Gorkum. Maar de vorm van de kan is typerend voor Noord-Frankrijk/Zuid-België. De kan blijkt dan ook uit Doornik te komen, op z’n Frans Tournai….die stad heeft ook een toren in het wapen. De kan is verticaal gegoten, dat is aan de gietnaad te zien. Er heeft een gat in de bodem gezeten om het afdraaien mogelijk te maken, dat later is dichtgemaakt. Ook het deksel is in twee helften gegoten, het medaillon met de merken is er apart ingezet. De duimrust met stadswapen is uniek. Men dronk uit dit soort kannen bier of wijn….het zou zomaar kunnen dat hij door dronken zeelui zo’n 450 jaar geleden overboord is gegooid!  

Direct na de uitzending wordt op NPO 2 Extra doorgepraat over één van de bijzondere vondsten uit een aflevering van Tussen Kunst en Kitsch.NPO 2 Extra vind je bij Ziggo op kanaal 222, bij KPN, Telfort en XS4ALL op kanaal 88 en bij T-Mobile op kanaal 381.