In Tussen Kunst en Kitsch vanuit Museum de Fundatie taxeert Titia Reuser een horloge van Chopard en krijgt Jaap Polak een Batak beeld op tafel.
Batak beeld
Herkomst: Noord Sumatra
Datering: ca. 1880
Materiaal: tropisch hardhout
Afmetingen: 55 cm hoog
De schoonouders van mevrouw woonden in Noord Sumatra, waar haar schoonvader bedrijfsleider was op een suikerplantage. Bij hun vertrek terug naar Nederland in 1922, kregen ze dit beeld cadeau. Zij vonden het niet mooi, het lag jarenlang onder het bed. Toen ze het wilden weggooien, vroeg mevrouw of ze het mocht hebben, omdat zij het wel mooi vond.
Het hangt nu al 57 jaar bij haar aan de muur, met een touw om de nek. Zij noemt het beeld zelf Ome Jan.
Expert Jaap Polak vertelt dat het een groot Batak beeld is uit Noord Sumatra. Er zijn bijna levensgrote marionetten bekend van de Bataks, de zogenaamde Sigale Gale, die de ceremonies moeten uitvoeren voor de oudste zoon, tijdens het begrafenis ritueel. Bij de Sigale Gale kan men de armen en het hoofd bewegen net als bij Wajang poppen. Het grote beeld van mevrouw stelt echter een voorouderfiguur voor. Aan de voet ziet men dat het van een altaar afkomstig moet zijn. Er zit een punt onder het beeld om het te plaatsen op het voorouderaltaar. In het vakje voor de borst werd een heilige stof gedaan om het beeld kracht te geven. Op dit moment zijn dergelijke Batak voorouder beelden erg gewild en is er ook internationaal veel vraag naar.
Horloge
Maker: Chopard
Herkomst: Zwitserland
Datering: jaren ‘70
Materiaal: 18K goud en jade
Afmetingen: 5,5 cm breed, 7 cm doorsnede
Mevrouw heeft dit horloge van haar grootmoeder geërfd, die het van haar man cadeau kreeg voor hun 25-jarig huwelijk. Haar grootmoeder droeg hem vaak, meestal bij feestjes. Mevrouw vond hem toen al prachtig. Toen grootmoeder darmkanker kreeg, gaf ze elk kleinkind een envelopje met iets dierbaars erin – mevrouw kreeg toen dit horloge. Ze draagt hem niet zelf omdat hij vrij breed is en dus ver naar achteren gedragen moet worden. De rest van de familie vond het horloge lelijk, maar zij vond hem juist mooi in zijn lelijkheid.
Expert Titia Reuser vertelt dat dit soort horloges in de jaren ’70 speciaal werden ontworpen en gebruikt werden als sieraad. Dit exemplaar is gemaakt door Chopard, een heel klassiek juweliershuis. Maar naast hun traditionele collectie ontwikkelden ze ook een aparte design collectie, waar dit horloge een voorbeeld van is. Andere juweliers hadden ook zo’n designlijn, bijvoorbeeld Tiffany’s.
Het ontwerp doet denken aan de Scandinavische stijl van de jaren zeventig, met organische, vloeiende lijnen. Het doet denken aan de zilveren sieraden en objecten uit het atelier Georg Jensen. Het is een echt modehorloge, met een wijzerplaat van jade. Dit was design voor de exclusieve toplaag en werd in kleine oplages gemaakt.
