Je nier op je nachtkastje
Op het moment dat je nieren niet meer werken, ben je afhankelijk van dialyse of een transplantatie. Simpelweg om in leven te blijven. Vandaag de dag zijn dialyseapparaten nog steeds zo groot als een koelkast. Patiënten zijn enorm beperkt in wat ze kunnen ondernemen en vaak gebonden aan het ziekenhuis. De Nederlandse Nierstichting werkt samen met internationale topwetenschappers aan een kleiner, lichter en gebruiksvriendelijker dialyseapparaat ter grootte van een printer. Met deze draagbare kunstnier krijgen nierpatiënten straks hun vrijheid terug doordat ze kunnen dialyseren waar en wanneer ze zelf willen.
Nieren van levensbelang
Onze nieren zijn het belangrijkste reinigingssysteem van ons lichaam. Ze halen alle afvalstoffen uit het bloed en zorgen ervoor dat deze in de vorm van urine het lichaam verlaten. Op het moment dat je nieren niet of nauwelijks meer werken, hopen deze afvalstoffen zich op. Je kunt vaak zelf ook niet meer goed plassen. Ook regelen ze de bloeddruk en zijn ze belangrijk voor de botopbouw en de hormoonhuishouding. Als bij nierfalen niet wordt ingegrepen is het dodelijk. Tot halverwege de vorige eeuw was dat ook de zure realiteit voor nierpatiënten.
De allereerste kunstnier: een Nederlandse uitvinding
In 1943 vindt de Nederlander Willem Kolff de kunstnier of de kunstmatige nier uit. Kolff gebruikt voor dit apparaat onder andere een waterpomp uit een auto, de resten van een Duitse bommenwerper en worstenvel van een plaatselijke slager. Zijn uitvinding maakte het mogelijk om afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed van nierpatiënten te filteren en zo het leven te redden van een nierpatiënt. Sindsdien hebben meer dan 20 miljoen mensen hun leven te danken gehad aan dialyse. Hiermee was Willem Kolff de grondlegger van de moderne dialyse; een enorme medische revolutie.
Tijd voor een nieuwe revolutie
In de periode hierna wordt de kunstnier aangepast en verbeterd, maar in essentie is de werking van het dialyseapparaat dezelfde als hoe deze door Kolff 76 jaar geleden is bedacht.
Tot nu. De Nierstichting werkt hard aan een nieuwe kunstnier. Eentje die vele malen kleiner, lichter en gebruiksvriendelijker is. En daardoor makkelijk mee te nemen. Waar in de meeste gevallen nierpatiënten nu gebonden zijn aan regelmatige ziekenhuisbezoeken, moet deze draagbare kunstnier een nieuwe vrijheid geven aan nierpatiënten. En dus een betere kwaliteit van leven.
Een ‘kleinere’ vooruitgang
Het idee van een klein dialyseapparaat is afkomstig van de technologie die ruimtevaartorganisatie NASA ontwikkelde om tijdens ruimtereizen urine te kunnen zuiveren. Deze technologie is in het verleden al eens eerder gebruikt voor dialyse, maar functioneerde toen nog onvoldoende. Ongeveer tien jaar geleden besloot de Nierstichting om dit idee nieuw leven in te blazen.
In 2014 is de Nierstichting samen met een bedrijf uit Singapore en Zwitserland begonnen met de bouw van een eerste versie. In 2018 was het 3D-model klaar en binnen enkele jaren staan de eerste klinische tests op het programma. Bij de ontwikkeling zijn ook patiënten nauw betrokken.
De draagbare kunstnier wordt een apparaat van ongeveer tien kilo en is klein genoeg zodat je deze op je nachtkastje kunt zetten. In een huidig dialyseapparaat heb je ongeveer 120 liter spoelvloeistof nodig voor één dialyse. In het nieuwe draagbare model is nog maar vijf tot zeven liter spoelvloeistof nodig.
Vrijheid voor de patiënt
In theorie kun je het apparaat in een koffer meenemen en de spoelvloeistof laten bezorgen op de plek waar je bent. Het geeft patiënten dus veel meer vrijheid. Met de draagbare kunstnier krijg je als dialysepatiënt meer controle over je eigen behandeling en je dagelijks leven. Je kunt bijvoorbeeld zelf bepalen hoe vaak en hoe lang je dialyseert. Naast het kleine formaat heeft deze kunstnier ook een gebruiksvriendelijke bediening en vereist geen waterzuiveringssysteem.
Patiënten zullen echter geduld moeten hebben. Na de velen uitgebreide klinische testen -die nog moeten worden uitgevoerd-, zal het nog een aantal jaren duren voordat deze draagbare kunstnier voor nierpatiënten beschikbaar komt.
'De wereld van morgen' is op woensdag 26 juni 2019 te zien om 20.30 uur op NPO1.