Kunst kopen op vakantie? Hier moet je op letten
Daar sta je dan tijdens je vakantie in een prachtige winkel. Of je ziet op een buitenlandse website een mooi kunstobject. De vraag is: mag je het kopen? Want cultuurgoederen worden regelmatig gestolen en illegaal verkocht. Twee experts leggen uit waar je op moet letten.
Mieke Zilverberg is al sinds de start van Tussen Kunst en Kitsch in 1984 als expert bij het programma betrokken. In al die jaren is het regelmatig voorgekomen dat gasten gekochte of gekregen voorwerpen uit het buitenland meenamen naar de opnames.
Daar zitten soms ingewikkelde kwesties tussen vanuit het oogpunt van de illegale handel in kunst en erfgoed. ‘In 1993 is nieuwe, strengere wetgeving van de Europese Unie op dit gebied in werking getreden’, vertelt Zilverberg.
Mieke Zilverberg
Illegale kunsthandel
Want wat mag je precies wel en niet meenemen uit het buitenland? Dat is behoorlijk ingewikkeld, geeft Lisanne Bedaux toe. Ze is adviseur cultuur en erfgoed bij Unesco.
‘We kennen sinds 1970 een wereldwijd verdrag dat illegale handel in kunst en erfgoed moet tegengaan. Toch worden kunst en erfgoed vandaag de dag meer dan ooit illegaal verhandeld. Via het internet is dat namelijk veel makkelijker geworden.’
Diverse olielampjes
Het wordt dus steeds belangrijker om kopers goed in te lichten over wat wel en niet is toegestaan. Daarvoor is onder meer de website unesco.nl/kunstkopenmetkennis gelanceerd met tips en achtergrondinformatie. De belangrijkste tip volgens Bedaux: informeer jezelf goed over de regels van het land waar je koopt.
Onderbuikgevoel
‘Doe voldoende navraag naar de herkomst van het object. Gestolen of illegaal opgegraven goederen mogen niet worden verhandeld of uitgevoerd. Ook een voorwerp dat ouder is dan vijftig jaar mag vaak niet zomaar het land verlaten.’ Natuurlijk is het ook belangrijk om na te gaan of de verkoper als betrouwbaar te boek staat.
'broche' uit uitzendingen 'Tussen Kunst & Kitsch'
‘Vraag de verkoper ook altijd om schriftelijke gegevens, certificaten, uitvoervergunningen en andere verklaringen. En verifieer die documenten, ook op echtheid. Stel jezelf de vraag: kan dit voorwerp onderdeel zijn van het wettelijk beschermde erfgoed van een land? En zo ja, mag dit voorwerp dan wel uit dat land worden meegenomen?’ Nog een tip van Bedaux: luister goed naar je onderbuikgevoel. ‘Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat vaak ook.’