Wie is wie in de podcast Zeg Paus, waar is m'n kunst?

Armgard Eperjesy-von Oriola (1856 – 1938)

Armgard werd geboren in Bonn. Ze was de dochter van Maximiliane (‘Maxe’) von Arnim en graaf Eduard von Oriola, een Duits-Portugese luitenant-generaal in het Pruisische leger, en kleindochter van het beroemde dichterspaar uit de romantiek: Achim en Bettina von Arnim.

Armgard was zelf ook creatief begaafd: ze tekende, schilderde en dichtte. Als jonge vrouw bezocht ze via de kringen van haar moeder Maxe koninklijke bals aan onder meer het Pruisische hof.

In 1881 trouwde Armgard met Albert (‘Béla’) Eperjesy de Szászváros et Toti. Ze kregen twee kinderen: Árpád en Ilona.

Armgard besteedde de laatste twintig jaren van haar leven tevergeefs om genoegdoening te krijgen over het verlies van de kunstcollectie. Ze stierf berooid in Boedapest.

De stem van Armgard wordt in de podcast Zeg Paus, waar is mijn kunst? vertolkt door Olga Zuiderhoek.

Albert (Béla) Eperjesy de Szászváros et Toti (1848 – 1916)

Béla’s wieg (1848) stond in Hermannstadt/ Sibiu, Transsylvanië. Hij stamde uit een oude adellijke familie en studeerde onder meer aan de Imperial-Royal Oriental Academy, die later de Consulaire Academie werd. Dat verklaart waarom hij Arabisch, Ottomaans Turks en Perzisch sprak en later als diplomaat voor de Dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije naar Istanbul en Teheran werd gestuurd.

In zijn diplomatieke carrière wisselde hij vaak van woonplaats en verzamelde in verschillende landen kunst die hij in zijn uiteindelijke residentie, slot Wehrburg, tentoonstelde. Na zijn diplomatieke carrière werd Béla in 1909 in de adelstand verheven.

Hij stierf onverwacht in 1916 in Berlijn.

De stem van Béla wordt in de podcast vertolkt door Pierre Bokma.

Árpád Eperjesy (1882 – 1972)

Árpád werd geboren in Rome, in een van de diplomatieke standplaatsen van zijn ouders. Hij studeerde in 1905 politieke wetenschappen aan de rechtenfaculteit in Pozsony, het huidige Bratislava, dat toen nog in het oosten van het Oostenrijks-Hongaarse rijk lag.

Deze studie had tot doel om in de voetsporen van zijn vader te treden. Vier jaar later begon zijn carrière als diplomaat bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Wenen.

Árpád scheidde in 1929 van zijn Duitse vrouw. Hij bleef in Boedapest, zijn ex-vrouw volgde haar ouders naar Wenen, en hun dochters kwamen in West-Europa terecht. Olga’s oma Elfi trouwde met een Nederlander.

Árpád werd in 1951 door de communisten gedeporteerd naar de Hongaarse goelag in de poesta. Huis en haard werden hem daarbij afgenomen. In 1972 stierf hij in Nederland.

Ilona Eperjesy (1886 – 1944)

Van Ilona wisten we bij aanvang van deze zoektocht niet meer dan dat zij ‘nervenkrank’ was. Olga kwam erachter dat Ilona aan schizofrenie leed. Haar moeder Armgard moest zich om haar bekommeren en reisde veel kuuroorden en instellingen af. Dat was ook een reden waarom Armgard niet steeds in de buurt van de Wehrburg kon zijn.

Ilona verbleef een tijd in een Duitse instelling, in Bethel-Bielefeld, waar Armgard haar vaak bezocht. Net voordat Hitler zijn Aktion T4 programma startte, bracht Armgard haar dochter uit die instelling over naar een inrichting in Boedapest, waar ze in december 1944 stierf.

Elisabeth (Elfi) Eperjesy (1918 – 2011)

Elfi was Árpáds dochter, en Olga’s oma. Zij was het derde kind van Árpád en diens Duitse echtgenote Hertha. Elfi groeide op in Boedapest, aan de voet van het beroemde Vissersbastion. Ze trouwde met een Nederlander. Met hem ging ze in Den Haag wonen. Ze kregen drie kinderen, onder wie Maxe, de moeder van Olga.

Elfi bezat veel documenten van haar voorouders en vertelde daarover aan kleindochter Olga, die pas na Elfi’s dood echt nieuwsgierig werd en een zoektocht ondernam naar het leven en lot van haar overgrootvader Árpád. Later, met de podcast, besloot ze dieper te duiken in de vraag wat er met de kunstcollectie van Armgard en Béla gebeurd kon zijn.

Elfi stierf in 2011 in Zeist. De documenten die Olga van Elfi erfde, zetten de zoektocht in gang.

Olga Majeau (1969)

Olga werd geboren in Den Haag. Ze is docent Creative Writing en Storytelling aan de HKU en de Querido Academie, en schrijver bij Querido. In 2015 schreef ze het boek Een schitterend isolement over het leven en lot van Árpád Eperjesy. Daarbij stuitte ze voor het eerst op het verhaal van de kunstcollectie van Eperjesy.

In 2022 ontmoette Olga radiomaker Stef Visjager in een podcastcursus waar Stef docent was. Zo ontstond de samenwerking voor Zeg Paus, waar is m’n kunst?

Olga is getrouwd met François Majeau. Samen hebben ze drie dochters: Noa, Tiba en Layla. Ze woont in IJsselstein.

Alles over de podcast Zeg Paus, waar is m'n kunst?