Afl. 7 - Hoge pieken, diepe dalen

AVROTROS

Hoe zag Frida Kahlo’s leven eruit na haar grote succes in Europa? En wat schilderde ze voor haar dood? In de zevende aflevering van Krabbé zoekt Kahlo vertelt Jeroen Krabbé hoe Frida met Diego een museum opricht en bij haar eerste solotentoonstelling in Mexico, vanuit bed, alle felicitaties in ontvangst neemt. 

De zevende aflevering van Krabbé zoekt Kahlo zie je dinsdag 11 oktober 2022 om 20.30 uur op NPO 2. Of kijk de uitzending (terug) via NPO Start

Depressie

De herinneringen aan de Parijse liefdes en de euforie over haar grote succes in Europa, vloeien snel weg als Frida aankomt in Mexico. Ook lijkt de magie tussen haar en Diego compleet verdwenen. Ze houdt het niet meer uit en gaat officieel scheiden.

Ook heeft ze ongekend veel pijn in haar rug. Liggend in een apparaat dat haar wervelkolom uit elkaar moet trekken, pakt ze haar schilderskwasten er weer bij. In deze moeilijke periode maakt ze meerdere schilderijen achter elkaar. 

Eerst verwerkt ze de scheiding met Diego in een meesterwerk: ‘De twee Frida’s’ (1939). En later, als Diego een verhouding begint met de beroemde filmster uit Hollywood Paulette Goddard, maakt ze het ‘Zelfportret met kortgeknipt haar’ (1940). 

AVROTROS

Frida Kahlo - De twee Frida’s’ (1939). Museo de Arte Moderno, Mexico-City

Totale wanhoop

Niet alleen op relationeel gebied zijn het stormachtige tijden. Diego en Leon Trotski, de revolutionair en banneling, krijgen een ruzie die zo escaleert dat Trotski uit het blauwe huis wordt gegooid. De dreiging om hem te vermoorden, wordt niet minder dus zoekt Trotski zijn toevlucht in een ander huis met barricades en wachttorens. Niettemin wordt er een aanslag gepleegd, die hij en zijn vrouw maar ternauwernood overleven. Diego wordt onmiddellijk verdacht, maar slaat op de vlucht naar San Francisco. 

Frida blijft alleen achter met al deze ellende en wordt doodziek. De artsen denken aan tuberculose aan haar botten. Maar het wordt nog erger, want Trotski wordt op 20 augustus 1940 in zijn huis vermoord met een ijshouweel, hij sterft een dag later. Frida en haar zus zijn de eerste verdachten.

Ze worden opgepakt en verhoord en zitten twee dagen in totale wanhoop in de cel. Als Frida vrij komt, belt ze met Diego die zich enorm zorgen maakt om haar en zegt dat ze naar San Francisco moet komen. Naar hem en Dr. Eloesser, die haar daar wil onderzoeken. 

AVROTROS

Frida Kahlo - De liefdesomarming van het universum, de aarde, ik, Diego en senor Xolotl (1949)

Frida’s tweede huwelijk

Het moment dat Frida en Diego elkaar weer in de armen vallen, is heel emotioneel. De scheiding heeft ze allebei slecht gedaan. Dr. Eloesser constateert geen tuberculose maar een nierontsteking en bloedarmoede en neemt haar op in het ziekenhuis. Diego beurt Frida op door een nieuwe vriend voor haar te vinden: zijn 25-jarige assistent Heinz Berggruen.

Heinz en Frida zijn opslag verliefd. Hij gaat zelfs met Frida naar New York waar ze een tentoonstelling krijgt. Maar een brief van Dr. Eloesser verandert alles. Hij schrijft Frida: ‘Diego houdt heel veel van je en jij houdt van hem. Maar het is ook zo, zoals jezelf ook wel weet, dat hij nog twee grote liefdes heeft: schilderen en vrouwen in het algemeen. Als je hem kunt accepteren zoals hij is en je stort je op je werk (...): trouw dan met hem. Lieve Frida, beslis!!!’

Frida en Diego trouwen opnieuw op 8 december 1940 in San Francisco. Maar onder Frida’s voorwaarden: Ze wil haar eigen geld verdienen, alles zelf betalen en de gemeenschappelijke kosten delen. Ook wil ze nooit meer met Diego naar bed. 

Dit gedicht schreef Frida Kahlo over Diego

Het huis van de goden

Het hertrouwen lijkt goed te werken. Als ze samen terugkeren naar Mexico gaan ze in het blauwe huis wonen. Diego blijft het huis in San Ángel als atelier gebruiken en om bezoek te ontvangen. Frida heeft er vrede mee. Het succes van haar werk helpt daar ook bij. Ze wordt gevraagd om les te geven aan de nieuwe Academie voor Beeldende Kunsten. 

Frida en Diego kopen samen een stuk land van bijna 40.000 vierkante meter in Coyoacán om met een bijzonder project hun liefde te tonen voor de natuur en rijke cultuur van Mexico. Hun plan van een zelfvoorzienende boerderij groeit uit naar een museum met beelden en voorwerpen die het dagelijkse en rijke spirituele leven tonen van Mexicaanse stammen uit verschillende periodes van voor de Spaanse overheersing. 

AVROTROS

Frida Kahlo - Boom van hoop houdt stand (1946)

Succes en pijn

Het lijkt Frida beter te gaan dan ooit, maar de werkelijkheid is anders. Ze kan nauwelijks nog zitten, laat staan reizen. De pijn aan haar ruggengraat wordt steeds ondraaglijker en een gedeelte van haar been moet worden geamputeerd. Hoe meer Frida’s gezondheid achteruit gaat hoe meer de ruige omgeving een steeds grotere rol gaat spelen in haar werk. 

Als haar eerste solotentoonstelling in Mexico wordt georganiseerd, wil heel Mexico er heen. Maar Frida mag niet van haar dokter, omdat ze zo ziek is. Toch gaat ze: ze laat haar bed er naartoe brengen en ontvangt zo honderden gasten die haar feliciteren, kussen en bloemen geven. 

Dit schilderde Frida Kahlo voor haar dood | Frida Kahlo - Frida in vlammen (1953-54)

Frida Kahlo overlijdt op 13 juli 1954 op 47-jarige leeftijd. De grote musea in de wereld die werk van haar hebben bemachtigd tonen het met een enorme trots. De aandacht voor haar werk neemt overal toe. En het lijkt alsof haar verhaal, werk en persoon nu meer leven dan ooit. 

“Vele levens zouden niet genoeg zijn om alles wat ik zou willen schilderen te schilderen op de manier die ik zou wensen. ”
Frida Kahlo