Hansje in de kelder en andere geboortegeschenken in Tussen Kunst en Kitsch Extra

Extra informatie bij de aflevering van Tussen Kunst en Kitsch 27-1-2021: Hansje in de Kelder

In het Cobra Museum, komt deze tazza komt uit de erfenis van de ouders van meneer aan tafel. In deze ondiepe schaal op hoge voet schonk men wijn. Op dat moment komt er uit de middelste bol een figuurtje tevoorschijn. Dat wordt Hansje in de Kelder genoemd. Dit soort tazza’s met een verschijnend figuurtje in het midden zijn erg zeldzaam. Helaas is dit een 19e eeuws exemplaar. Ondanks dat taxeert Emiel Aardewerk het toch op 3.000 euro.

Hansje in de kelder in het Zilvermuseum

In de zeventiende eeuw was het in Nederland een gebruikelijk geschenk aan aanstaande moeders, of het werd door aanstaande moeders getoond aan het bezoek om aan te geven dat er een kind op komst was. Als men hoopte op een meisje, dan noemde men het niet Hansje in de kelder maar Maaike in ‘t Schaaprijke; Maaike in de schaapskooi. Zowel de kelder als de schaapskooi verwijzen naar de geborgenheid van de baarmoeder. Ook in omringende landen was deze drinkschaal en de daarbij behorende gewoonte bekend. In het Duits: Hansel im Keller, Engels: Jack in the cellar. 

Expert Emiel Aardewerk neemt ons mee naar het Zilvermuseum daar is een Hansje in de kelder te zien die wél uit de 17de eeuw komt (die in de uitzending kwam uit de 19de eeuw) en is meer dan 100.000 euro waard! Het verschil is goed te zien: het exemplaar uit de 17e eeuw is aanmerkelijk kleiner en de detailering veel verfijnder.

Geboortegeschenken

Vanwege de hoge kindersterfte nam de bevolking in Nederland na 1650 niet toe. Als een kind geboren werd en het was gezond was dat een reden tot vreugde en daar werden de zilveren voorwerpen voor geschonken. Zilver was een statussymbool en daarmee kon je aangeven dat je het goed had en je gaf op deze manier het kind iets mee.

Het geheim van de zilversmid

Emiel gaat met een geboortebeker die gerepareerd moet worden naar zilversmid Paul de Vries die laat zien hoe dat uitdeuken in zijn werk gaat. Ook legt hij uit wat erbij komt kijken een Hansje in de kelder te vervaardigen.

‘Tussen Kunst en Kitsch Extra  zie je woensdag na ‘Tussen Kunst en Kitsch' om 21.30 uur op NPO 2 Extra. NPO 2 Extra vind je bij Ziggo op kanaal 222, bij KPN, Telfort en XS4ALL op kanaal 88 en bij T-Mobile op kanaal 381.