Wereldkunstenaars in Nederland: Yousif Yaqoub

Hoe ben je in aanraking gekomen met kunst?

'Om eerlijk te zijn ben ik niet in aanraking gekomen met kunst, maar de kunst is in aanraking gekomen met mij.

Van kinds af aan was mijn talent voor kunst duidelijk zichtbaar. Ik was 8 jaar oud en op de basisschool ontdekte mijn leraar dat ik talent had voor kunst. 

In dat jaar hield ik mijn allereerste tentoonstelling op school. Ik tekende vooral boerderijen en dieren, want dat was in de buurt van waar ik woonde in Irak.

De complimenten van de aanwezigen tijdens mijn tentoonstelling duwden mij ook meer richting de kunst.

Ik wist dat ik met kunst mezelf kon ontdekken en dat ik een gelukkig mens zou worden.'

Hoe heb je je als kunstenaar ontwikkeld?

'Na meer dan zestig jaar in het vakgebied, heb ik ruime ervaring opgedaan. Ik studeerde Beeldende Kunst in Bagdad en ik koos voor de richting van schilderen. Daarnaast studeerde ik Graphic Design en Kalligrafie.

Vervolgens gaf ik jaren les in kunst en kwam ik in de decorbouw terecht.

In 1980 volgde ik de opleiding Decoration of Cinema and Television in Roemenië en behaalde daarna een master in kunst in Irak.

Mijn studies leidden tot een specialisatie in grote muurschilderingen, wat me in de televisiewereld bracht als decorontwerper. 

Met mijn kunstachtergrond ontwierp ik decor voor grote tv-programma’s, series en films.

Ook werd ik door de Irakese overheid gekozen om decor te ontwerpen voor belangrijke festivals zoals het Babylon International Festival en het Hatra International Festival.

Mijn ervaring met muurschilderingen leidde tot leidinggevende rollen in decorontwerpen voor officiële nationale festiviteiten in Irak.'

En toen kwam je naar Nederland...

'Ik ontvluchte Irak vanwege de oorlog. Toen ik hier naar Nederland kwam in 1997, voelde ik de drang om door te gaan als kunstenaar.

Het was voor mij belangrijk om mij te mengen in de samenleving en mijn ervaring te delen.

Inmiddels geef ik al 15 jaar vrijwillig schildercursussen. Ik begon met acht cursisten, maar heb nu drie klassen per week en een wachtlijst van meer dan zeventig mensen.

Het is geweldig om te zien hoe mijn cursisten groeien van beginners tot gevorderden. Mijn werk is om hun verborgen talenten naar boven te halen. 

Schilderen laat hen opbloeien, helpt met privéproblemen en mentale klachten. Ook geeft het vreugde en zelfvertrouwen.

Kunst werkt als therapie. Sommige cursisten zijn na afloop verder gegaan met kunst of hebben zelfs een baan gevonden in de kunstsector.'

Welke grootmeesters hebben jou geïnspireerd?

'In mijn jeugd waren Van Gogh, Rembrandt en Vermeer mijn favoriete kunstenaars. Maar vooral Vermeer met zijn techniek sprak mij erg aan.

De Nederlandse kunstenaars betekenen veel voor mij. Het voelt alsof zij van een andere wereld komen. 

Er zijn nog twee andere kunstenaars die ik niet als mensen zie, maar een niveau hoger dan mensen zoals Michelangelo en Picasso.

Michelangelo had vele uitdagingen in het leven en hij had een totaal eigen manier van schilderen. 

Hij is een grote inspiratie voor mij, omdat hij vaak de verhalen uit de bijbel schilderde. En dat doe ik ook. 

Picasso vond altijd nieuwe en verschillende technieken voor schilderen. Ik hou ontzettend van mezelf uitdagen en nieuwe manieren vinden voor schilderen. 

De variatie en de uitdagingen geven een kunstenaar meer ervaring en kunde. Deze denkwijze daagt mij uit om altijd op zoek te gaan naar nieuwe technieken en stijlen.'

Heb je specifieke uitdagingen ervaren als internationale kunstenaar in Nederland?

'In het begin was het voor mij niet makkelijk om mij aan te passen aan de Nederlandse kunststijl.

Het is qua basis zeer verschillend van datgene wat ik heb gestudeerd in mijn vaderland. 

In Irak worden folklore, mythologieën en historische gebeurtenissen zeer verdiepend bestudeerd.

Er wordt veel waarde gehecht aan onder andere de Assyrische, Sumerische en Babylonische kunst. Men kijkt dan wat voor effecten de oude kunst heeft op de moderne kunst.

De Nederlandse kunst baseert zich momenteel op de moderne technieken. De realistische en klassieke stijl hebben ze ver achter zich gelaten. Dat was voor mij een uitdaging om te overwinnen.'

Worden culturele tradities en waarden weerspiegeld in je kunst?

'Mijn eerste schilderijen in Nederland waren anders dan men hier gewend was, met focus op Iraakse folklore en historische gebeurtenissen.

Later maakte ik moderne schilderijen, vaak met een vleugje kalligrafie en thema’s van menselijk leed en wereldproblematiek.'

'Ik creëerde kalligrafische werken in diverse talen: Arabisch, Aramees, Engels, Nederlands en Armeens. Een zeldzame combinatie in Nederland.

Daarnaast heb ik een doorlopende serie moderne schilderijen gemaakt over Bijbelse verhalen, soms in 3D.

Ik varieer graag in technieken, anders dan de traditionele realistische of klassieke benaderingen.'

Zijn er specifieke mythologieën, folklore, of historische gebeurtenissen uit je thuisland die je werk beïnvloeden?

'Folklore heeft een speciaal plekje in mijn hart. Ik heb in mijn jeugd in folkloristische wijken gewoond waar er ook veel natuur was. 

De schoonheid van de straten en de oude gebouwen blijven mij altijd bij. Het simpele leven en de goedaardigheid van de mensen onderling was prachtig. Het brengt vele herinneringen op.

In het begin van mijn carrière was dat het onderwerp van mijn schilderijen.

Je ziet ook in deze schilderijen het zware leven van de gewone hardwerkende mensen. Dat was mijn realiteit en dat schilderde ik.' 

'In de jaren 70 waren er vele revoluties in de wereld die ons als jongeren raakten, zoals de onafhankelijkheid en de vrijheid van meningsuiting.

Dit soort gebeurtenissen raakte mij als kunstenaar, wat ik weer meenam in mijn kunst.'

Kun je iets vertellen over je tentoonstellingen en de erkenning die je hebt gekregen, zowel in je thuisland als in Nederland?

'Toen ik in Irak woonde, heb ik meegedaan aan verschillende tentoonstellingen, zoals de Arabisch Biënnale in Bagdad en de Internationale Poster Tentoonstelling in 1975 waarin ik de derde prijs won. 

Ook deed ik mee aan tentoonstellingen in Duitsland en Polen. In Nederland heb ik solotentoonstellingen gehad in 2003, 2008 en 2015. 

Daarnaast heb ik samen met mijn cursisten meerdere tentoonstellingen gehouden.

Sommige van mijn cursisten kunnen het dan amper geloven dat hun eigen schilderijen daar hangen. De blijheid van mijn cursisten; dat is het mooiste wat er is.'

Het werk van Yousif Yaqoub zal naar verwachting in 2025 te zien zijn op een tentoonstelling samen met het werk van zijn cursisten.