10 jaar Chinese hedendaagse kunst

Kunstenaars omarmen vanaf dat moment alsnog gretig de moderne en hedendaagse westerse kunststromingen die tot dan voor hen onbekend zijn gebleven.Vanaf de eeuwwisseling, staat er een nieuwe generatie kunstenaars op. Opvallend is dat ze ondanks hun internationale carrières verbonden blijven met China's rijke culturele erfgoed. De invloeden van de hedendaagse westerse kunststromingen blijven dus beperkt; de hedendaagse Chinese kunst is niet hetzelfde als de westerse kunst.

Chinese kunstenaars behandelen vaak thema’s als traditie, de spiritualiteit en de hedendaagse maatschappelijke en politieke situatie in China. De Chinese kunst geeft een indruk hoe de kunstenaars zich verhouden tot hun verleden, heden en toekomst en hoe zij daarin verschillen van westerse kunstenaars. 

Ai Weiwei

Ongeveer 14.000 oranje reddingsvesten die aan de zuilen hangen van het Konzerthaus, een klassiek muziektheater in Berlijn. Geen alledaags tafereel. De reddingsvesten die op Lesbos waren achtergelaten, werden door kunstenaar Ai Weiwei opgehangen aan het theater, om daarmee de aandacht te vragen voor vluchtelingensituatie. Met zijn acties en kunstwerken levert Ai Weiwei kritiek op de manier waarop Europa omgaat met de vluchtelingensituatie. De strenge wetten over de opvang van vluchtelingen gaan hem veel te ver. Zo konden de tentoonstellingen van Weiwei in Denemarken niet meer bezocht worden. Uit protest tegen de strengere wetgeving besloot de kunstenaar de deuren te sluiten. Ook poseerde hij voor een foto als de verdronken peuter Aylan Kurdi, die eerder al veel media-aandacht kreeg.

Weiwei is een in het westen bekende hedendaagse Chinese kunstenaar . Zijn werken zijn doordrongen van politiek. Hij verwijst altijd naar de Chinese geschiedenis en naar de sociale en politieke wantoestanden aldaar. Met zijn kunstwerken levert hij al jaren felle kritiek op het Chinese regime. In 2011 werd Ai door het kunstmagazine ArtReview uitgeroepen tot meest invloedrijke kunstenaar in de hedendaagse kunst.

He Xiangyu

Minder bekend in Nederland is de hedendaagse kunstenaar He Xiangyu. Ook in zijn kunstwerken komt het thema politiek regelmatig terug. Zo roept He Xiangyu's meterslange leren (!) tank herinneringen op aan de studentenprotesten in 1989. 

Ook maakte Xiangyu een beeld van zijn collega Ai Weiwei, genaamd The death of Marat (2011), gemaakt van glasvezel. Het beeld van Weiwei ligt op zijn buik, met het gezicht op de vloer, waardoor het lijkt alsof er geen leven mer in hem zit. Menig bezoeker krijgt kippenvel van dit beeld en het kunstwerk lijkt zo echt, dat de alarmdiensten wel eens ingeschakeld worden door een bezorgde buurman. Xiangyu maakte dit beeld uit protest tegen de politieke vervolging van progressieve journalisten, kunstenaars en denkers. 

Liu Wei

Naast het politieke thema hebben de hedendaagse kunstenaars uit China ook aandacht voor traditie. Een voorbeeld daarvan is het kunstwerk Don’t Touch! van Liu Wei. De installatie toont de heilige stad Lhasa, de traditionele hoofdstad van Tibet. Bovenop staat het Potala Paleis. Het echte paleis ligt 3700 meters boven zeeniveau en was eeuwenlang het verblijf van de Dalai Lama tot 1959. Toen vluchtte de Dalai Lama noodgedwongen naar India. De titel - niet aanraken - gaat over wat de waarde is van een historisch item in traditioneel perspectief. Is die waarde voor altijd of slechts tijdelijk? Dit werk van 4,5 meter breed is volledig gemaakt van gedroogde runderhuid, hetzelfde materiaal als waar hondenkluiven van zijn gemaakt. In Kunstuur vertelde Liu Wei over zijn werk.

Ontwikkeling hedendaagse Chinese kunst

Museumdirecteur Bart Rutten (Centraal Museum Utrecht) bekijkt in Nu te Zien! in het Noordbrabants Museum de veelzijdige kunstproductie van China in de afgelopen tien jaar. De tentoonstelling A Chinese Journey gidst de bezoeker langs werken die niet alleen imponeren door hun omvang, maar ook door hun betekenis. Werk van bekende én onbekende Chinese kunstenaars zijn te zien. 

Een indruk van de rijkdom en breedte van de Chinese hedendaagse kunst